W numerze magazynu MHWM:
DEVELOPMENT OF AN ISOPLUVIAL ATLAS FOR EGYPT USING STATISTICAL AND GIS-BASED METHODS
Celem prac badawczych, których wyniki przedstawiono w artykule, było opracowanie atlasu opadowego Egiptu z wykorzystaniem metod statystycznych i narzędzi GIS. Na podstawie danych z 54 stacji pomiarowych i przy zastosowaniu rozkładu Gamma oszacowano maksymalne opady dla różnych czasów trwania i prawdopodobieństwa wystąpienia. Na tej podstawie wygenerowano szczegółowe mapy przestrzenne, które obrazują rozkład intensywności opadów w przedziale od 5 minut do 24 godzin i dla prawdopodobieństwa wystąpienia od 2 do 200 lat. Atlas stanowi praktyczne narzędzie dla hydrologów, projektantów i decydentów, ułatwiając planowanie infrastruktury wodnej, systemów odwodnieniowych oraz zarządzanie zasobami w zmiennych warunkach klimatycznych. Autor podkreśla, że dalsza weryfikacja atlasu na podstawie niezależnych danych mogłaby dodatkowo zwiększyć jego wiarygodność i użyteczność w praktyce inżynierskiej.
HYDROLOGICAL MODELING WITH SWAT: A CASE STUDY OF SHAHPUR CATCHMENT
W artykule przedstawiono wyniki badań zespołu z Abasyn University Islamabad i NUST dotyczących modelowania hydrologicznego zlewni Shahpur w Pakistanie. Do analiz wykorzystano model SWAT wraz z modułem kalibracyjnym SWAT-CUP SUFI-2, opierając się na danych hydrologicznych i meteorologicznych z lat 2000-2010. Kalibracja i walidacja modelu wykazały bardzo dobrą zgodność z obserwacjami, co potwierdzają wysokie wartości wskaźników R² i NSE oraz niskie błędy PBIAS. Model pozwolił także na oszacowanie bilansu wodnego, wskazując m.in. na dominującą rolę ewapotranspiracji oraz znaczący udział spływu powierzchniowego w. Wyniki potwierdzają przydatność modelu SWAT jako narzędzia wspierającego zarządzanie zasobami wodnymi w regionie, przy jednoczesnym wskazaniu potrzeby uwzględnienia w przyszłych badaniach scenariuszy zmian klimatu i użytkowania terenu.
A WINTER FLASH FLOOD IN SKENDERAJ, KOSOVO: HEAVY RAINFALL ANALYSIS AND EARLY WARNING PERSPECTIVES
Zespół badawczy wykorzystał modele o wysokiej rozdzielczości oraz dane hydrologiczne do analizy przebiegu powodzi błyskawicznej, która dotknęła rejon Skenderaj w Kosowie 19 stycznia 2023 roku. Do oceny i prognozowania zjawiska włączono także informacje z systemów GloFAS, EFAS oraz reanalizy ERA5. Ulepszony system NOTHAS, rozszerzony o zmienne dotyczące odpływu, pokrywy śnieżnej, wilgotności gleby i ukształtowania terenu, umożliwił skuteczniejsze wskazanie obszarów zagrożonych powodziami i osuwiskami. Wyniki pokazują, że skuteczne systemy ostrzegania muszą działać w trybie bliskim rzeczywistemu czasowi, integrując prognozy pogody z modelami hydrologicznymi. Wdrażanie takich systemów w regionach górskich i narażonych na nagłe wezbrania powinno być priorytetem polityki bezpieczeństwa.
ESTIMATION OF THE ENERGY POTENTIAL OF SOLAR RADIATION AND COMPARISON WITH NORMATIVE DATA FOR UKRAINE
W artykule przedstawiono analizę długoterminowej zmienności średniego miesięcznego i rocznego promieniowania słonecznego w Ukrainie w latach 2011-2020. Dane pomiarowe porównano z wcześniejszymi okresami oraz okresem referencyjnym 1961-1990. Stwierdzono wzrost rocznych wartości promieniowania bezpośredniego o 18-23 proc. oraz wzrost całkowitego rocznego promieniowania w 2020 roku o 6 proc. w porównaniu do okresu 1961-1990. Zdaniem autorów zachodząca zmiana klimatu i jej wpływ na nasłonecznienie wymagają aktualizacji ukraińskich norm budowalnych i inwestycyjnych, aby właściwie wykorzystać potencjał fotowoltaiki.
TRENDS AND PREDICTION OF EXTREME PRECIPITATION INDICES IN THREE CITIES OF BURKINA FASO USING NON-PARAMETRIC STATISTICS AND THE HOLT-WINTERS SMOOTHING METHOD
Wyniki przedstawione w artykule wskazują, że w nadchodzących latach Burkina Faso może doświadczać coraz częstszych i bardziej intensywnych opadów deszczu – szczególnie w rejonie miast Bobo-Dioulasso i Boromo. Zdaniem autora to sygnał ostrzegawczy zarówno dla władz, jak i mieszkańców. Lepsze planowanie przestrzenne, odporna infrastruktura i wsparcie dla rolników są kluczem do minimalizowania skutków zmiany klimatu. W szczególnej sytuacji jest miasto Boromo, którego populacja rosła w ostatnich latach w wyniku migracji wewnętrznej wywołanej terroryzmem. Migranci osiedlili się na obszarach narażonych na powodzie, dlatego władze lokalne powinny zachęcać ich zmiany miejsca zamieszkania.
SIMULATION OF RUNOFF UNDER CLIMATE CHANGE IN THE TROPICAL BA RIVER BASIN, VIETNAM
Artykuł autorstwa Hang Thi Thanh Phan z Instytutu Nauk o Ziemi w Wietnamie przedstawia ocenę wpływu zmiany klimatu na odpływ w zlewni rzeki Ba w Wietnamie. W badaniach wykorzystano model SWAT oraz scenariusze emisji CMIP6 (SSP1-2.6, SSP2-4.5, SSP3-7.0, SSP5-8.5) do prognozy przepływów w okresach 2021-2040, 2041-2060, 2061-2080 i 2081-2100. Wyniki wskazują na przewidywaną roczną redukcję odpływu w górnej części zlewni (An Khe) o 30,2-39,0 proc., podczas gdy w dolnej części (Cung Son) zmiany wyniosą od –4,0 proc. do 15,6 proc. W sezonie powodziowym odpływ w An Khe ma zmniejszyć się o 6,1-17,3 proc., a w Cung Son wzrosnąć o 32,0-57,9 proc. Natomiast w sezonie niskich przepływów przewiduje się spadek w An Khe (o 68,0-85,2 proc.) oraz w Cung Son (o 86,7-98,6 proc.). Tak duże zmiany to poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa wodnego tego regionu – wskazują one na potrzebę opracowania skutecznych strategii zarządzania wodami w kontekście zmian klimatycznych.
