100-lat historii IMGW-PIB
Kamienie milowe w rozwoju IMGW-PIB
1468 – 9 kwietnia 1468 r. Kraków, najstarsza notatka o pogodzie.
1502-1507, 1527-1531 i 1535-1540 – zapiski z obserwacji astrometeorologicznych prowadzonych przez Marcina Biema, profesora Akademii Krakowskiej.
1635 – zapiski z obserwacji pogody w Szczecinie, prowadzonych przez W. Eichstadta.
1609 – 1639 zapiski z obserwacji pogody w Gdańsku, prowadzonych przez P. Kruegera.
1662-1701 – zapiski z obserwacji pogody w Gdańsku, prowadzonych przez F. Buetnera, który wydawał także kalendarze.
1654/55 – pierwsze próby instrumentalne pomiaru temperatury i wizualne obserwacje stanu nieba, w ramach tzw. sieci florentyńskiej w Warszawie. Nie jest znane dokładne miejsce obserwacji i długość ich trwania; zachował się tylko fragment ich zapisu (dla okresu 10-16 maja 1655 r.), będący najstarszym – poza Włochami − dokumentem potwierdzającym obserwacje meteorologiczne na świecie.
1688 – rozpoczęcie eksperymentalnych pomiarów temperatury za pomocą termometru nazywanego Wetterglas, w domu Wilkego, w Gdańsku.
1708 – termometr Wilkego został odrestaurowany przez D. Fahrenheita.
1717 – pierwsze zapisy hydrologiczne na podstawie wodowskazu we Wrocławiu.
1739 – pierwsze zapisy hydrologiczne na podstawie wodowskazu w Gdańsku.
1739 – początek regularnych i nieprzerwanych pomiarów instrumentalnych i obserwacji meteorologicznych w Gdańsku. Pierwszym instrumentalnym meteorologiem był Ch. Hanov.
1871 – powołano Służbę Hydrologiczną na terenie zaboru pruskiego; w 1876 r. na terenie Galicji, a w zaborze austriackim w 1893 r.
1779 – początek regularnych i nieprzerwanych pomiarów instrumentalnych i obserwacji meteorologicznych w Warszawie.
1781 – obserwacje pogody w Żaganiu, w ramach tzw. sieci palatynackiej.
1881 – pierwszy posterunek meteorologiczny, na którym prowadzono pomiary i obserwacje w Białymstoku (temperatura powietrza, wiatr i opady).
1885 – Warszawska Sieć Meteorologiczna oraz Biuro i Stacja Centralna przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie zapoczątkowały organizowanie na szeroką skalę systemu obserwacji meteorologicznych. Wydano też pierwszą instrukcję dla obserwatorów Sieci Warszawskiej.
1791 – początek regularnych i nieprzerwanych pomiarów instrumentalnych i obserwacji meteorologicznych we Wrocławiu.
1792 – początek regularnych i nieprzerwanych pomiarów instrumentalnych i obserwacji meteorologicznych w Krakowie.
1900-2000
1904 – powstał pierwszy podręcznik meteorologiczny.
1912 – sieć stacji meteorologicznych liczy 333 lokalizacje.
1919 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1919 roku o powołaniu przy Ministrze Rolnictwa i Dóbr Państwowych Państwowego Instytutu Meteorologicznego. Pierwszym dyrektorem został prof. Wł. Gorczyński.
1919 – powstanie Wydziału Hydrograficznego w Ministerstwie Robót Publicznych. Celem było badanie zjawisk związanych z przepływem wody oraz określenie ich przyczyn i skutków.
1921 – Rada Ministrów powołała Wydział Morski. Rozpoczął on pracę w 1922 roku. Był to pierwszy oddział terenowy Instytutu.
1922 – ustawa z dnia 23 maja 1922 r. o zatwierdzeniu statutu Państwowego Instytutu Meteorologicznego.
1934 – utworzono Instytut Hydrograficzny podległy Ministerstwu Komunikacji.
1945 – powołano Państwowy Instytut Hydrologiczno-Meteorologiczny, na który nałożono obowiązek osłony hydrologicznej kraju oraz odbudowę sieci stacji hydrologicznych i meteorologicznych na terenie Polski.
1952 – powołano Zakład Prognoz Hydrologicznych, który pełnił służbę oraz prowadził prace badawczo-rozwojowe. Oddziały Zakładu sprawowały funkcje regionalnych stacji zbiorczych danych oraz prowadziły lokalną osłonę hydrologiczną na swoich terenach.
1960 – w Zakładzie Prognoz Hydrologicznych powstało opracowanie „Operat osłony przeciwpowodziowej i gospodarki wodnej na zespole elektrowni wodnych Rożnów-Czchów”, stanowiące przełom w dotychczasowych metodach i formie osłony hydrologicznej. Opracowanie pod kierunkiem naukowym prof. J. Lambora składało się z 12 tomów.
1967 – powstała pierwsza polska naziemna stacja do odbioru danych z satelitów meteorologicznych APT i rozpoczęto regularny odbiór danych (Zakład Badań Rakietowych i Satelitarnych w Krakowie).
1973 – opracowano i wdrożono maszynę cyfrową wyższej klasy ODRA 1305 do analiz modeli prognostycznych klasy opad-odpływ, tajanie-odpływ i transformacji przepływu wykorzystujące techniki symulacyjne). System prognoz został uruchomiony najpierw dla Soły i Dunajca (odpowiednio model o nazwie MONIKA i MONS), a następnie dla środkowej Wisły i Narwi.
1973 – w wyniku połączenia Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego z Instytutem Gospodarki Wodnej powstaje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
1975 – utworzono Ośrodek Odbioru Danych Satelitarnych z Pracownią Interpretacji Danych Satelitarnych.
1979 – rozpoczęcie odbioru danych satelitarnych z satelity geostacjonarnego METEOSAT. Było to możliwe dzięki uruchomieniu pierwszego systemu odbiorczego do rejestracji danych METEOSAT-WEFAX w pasmie 1.7 GHz w Polsce, zbudowanego przez Politechnikę Wrocławską. Lata 70. to czas opracowywania metod wykorzystania obrazów satelitarnych do prognozy burz i opadów oraz prace nad rozwojem technik transmisji danych do użytkowników. To również pierwsze zastosowania obrazów satelitarnych do badań zanieczyszczeń atmosfery.
1980 – w Zakładzie Meteorologii Kosmicznej prowadzono badania stratosfery w oparciu o zgromadzone dane rakietowe.
1984 – początek odbiorów cyfrowych danych NOAA-HRPT. W 1986 r. zainstalowano w Ośrodku Odbioru i Przetwarzania Danych Satelitarnych w Oddziale IMGW w Krakowie stację do odbioru cyfrowych transmisji NOAA-HRPT zbudowaną przez Politechnikę Wrocławską i rozpoczęto operacyjny odbiór danych NOAA.
1993 – podpisano pierwszą umowę z organizacją EUMETSAT na korzystanie z kodowanych danych satelitarnych na potrzeby prac naukowych oraz służby meteorologicznej i hydrologicznej.
1995 – instalacja w Zakładzie Badań Satelitarnych w Krakowie nowej stacji do odbioru i przetwarzania cyfrowych danych satelitarnych METEOSAT HRI oraz NOAA HRPT. Rozpoczęcie prac nad nowymi produktami satelitarnymi na potrzeby monitorowania pogody oraz składu chemicznego atmosfery.
1999 – Polska zostaje krajem współpracującym z EUMETSAT.
2000-2010
2001 – Zakład Badań Satelitarnych, we współpracy z EUMETSAT, organizuje pierwsze międzynarodowe szkolenie w Polsce z wykorzystania danych satelitarnych. W szkoleniu wzięli udział przedstawiciele narodowych służb meteorologicznych krajów Europy Środkowej.
2003 – początek wykorzystywania danych satelitarnych do monitorowania pogody, a w szczególności zjawisk konwekcyjnych oraz niskich chmur Stratus i mgieł z wykorzystaniem danych satelitarnych Meteosat.
2003 – instalacja i uruchomienie systemu do odbioru i przetwarzania danych z satelitów Meteosat Drugiej Generacji (MSG), w szczególności pogodowych – zjawisk konwekcyjnych oraz niskich chmur Stratus i mgieł.
2005 – powstaje Satelitarne Centrum Aplikacyjne na rzecz Hydrologii Operacyjnej EUMETSAT (H-SAF), w którym IMGW koordynuje pracami, mającymi na celu walidację produktów satelitarnych, generowanych przez H-SAF z wykorzystaniem modeli hydrologicznych.
2007 – połączono Zakład Teledetekcji Atmosfery (ZTA) z Zakładem Monitoringu i Badań Środowiska (ZMBŚ) i nadano mu nazwę Zakładu Monitoringu i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza.
2007 – inauguracja serwisu pogodowego IMGW.
2007 – IMGW-PIB otrzymuje Certyfikat Służb ATM/ANS oraz wyznaczenie ministra właściwego jako instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej.
2007 – I edycja Szkoły Meteorologii Lotniczej.
2009 – IMGW zostaje głównym polskim partnerem organizacji EUMETSAT.
2010 – 13 września IMGW otrzymuje status państwowego instytutu badawczego.
2010 – powołanie Centrów Modelowania Powodziowego i Suszy.
2010 – rozpoczęcie projektu ISOK – Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami, w zakresie opracowania wstępnej oceny ryzyka powodziowego oraz map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego.
2010 – IMGW-PIB otrzymuje godło TERAZ POLSKA.
2010-2019
2010/2011 – Instalacja i uruchomienie systemu do odbioru i przetwarzania danych satelitarnych, pozwalającego na korzystanie z satelitów nadających w paśmie X: Terra, Aqua, Suomi-NPP i NOAA-20.
2011 – rozpoczęcie nieodpłatnego udostępniania danych, według dostosowanej do dyrektyw unijnych ustawy o dostępie do informacji publicznej.
2012 – IMGW-PIB wraz z EUMETSAT organizuje najważniejszą coroczną konferencję użytkowników danych z satelitów meteorologicznych: 2012 EUMETSAT Meteorological Satellite Conference.
2013 – ukazuje się pierwszy numer czasopisma naukowego IMGW-PIB pod tytułem „MHWM”.
2014-2015 – opracowanie planów zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszarów dorzeczy i regionów wodnych.
2016 – rozpoczęcie projektu „Numeryczne prognozy pogody dla zrównoważonej Europy”.
2017 – rozpoczęcie procesu nieodpłatnego udostępniania danych metrologicznych, hydrologicznych oraz radarowych.
2017 – IMGW-PIB zostaje krajowym operatorem danych satelitarnych systemu Copernicus – satelity Sentinel-1,2,3 i 5P. Dane te pozwalają na monitorowanie zlodzenia na morzu i większych rzekach, obszarów zalanych i podtopionych podczas powodzi, stanu powierzchni ziemi, zakwitów alg i sinic na morzu, stanu morza (wysokość, falowanie, wiatr) oraz składu atmosfery.
2017 – opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców (zakończenie 2018 r.).
2017 – IMGW-PIB podpisuje umowę na realizację projektu „System operacyjnego gromadzenia, udostępniania i promocji cyfrowej informacji satelitarnej o środowisku (Sat4Envi)” finansowanego ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.
2018 – rozpoczęcie projektu cyfryzacji archiwalnych danych meteorologicznych, gromadzonych na ziemiach Małopolski od XIX do połowy XX w.
2019 – startuje projekt „System operacyjnego gromadzenia, udostępniania i promocji cyfrowej informacji satelitarnej o środowisku (Sat4Envi)”, finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Projekt ma na celu budowę kompleksowego systemu, pozwalającego na powszechne i łatwe korzystanie z cyfrowej informacji satelitarnej w oparciu o istniejące i modernizowane w ramach projektu zasoby zaangażowanych instytucji, tj. IMGW-PIB, Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, Akademickiego Centrum Komputerowego CYFRONET AGH oraz Polskiej Agencji Kosmicznej.
2019 – uruchomienie szerokiej komunikacji Instytut w Social Media z hasłem: Instytut dla wszystkich. Łatwy dostęp do informacji pogodowych jest priorytetem Instytutu.
2019 – wznowienie publikacji magazynu OBSERWATOR (Gazeta Obserwatora) w wersji drukowanej i online z treściami popularno-naukowymi.
2020-2030
2020 – uruchomienie serwisu pogodowego meteo.imgw.pl wraz z aplikacją mobilną na urządzenia przenośne.
2020 – zakończenie prac nad Mapami Zagrożenia i Ryzyka Powodziowego przez konsorcjum, którego liderem był IMGW-PIB (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju).
2020 – opracowanie Strategii IMGW-PIB do 2025 roku.
2020 – uruchomienie nowej strony awiacja.imgw.pl
2021 – powstaje serwis z prognozą pożarową, dostępny w serwisie meteo.imgw.pl, w zakładce „Zagrożenie pożarowe”. Prognozy wykonywane są dla całej Polski na siatce o rozdzielczości przestrzennej 2.5×2.5 km, raz dziennie na godzinę 12 UTC, z wyprzedzeniem czasowym wynoszącym 24 i 48 godzin. Jest to pierwszy w Polsce system prognozowania zagrożenia pożarowego lasu w wysokiej rozdzielczości przestrzennej z tak długim horyzontem czasowym.
2021 – Instytut uruchamia model numeryczny Hybrid 1.0. Model Hybrid 1.0 IMGW-PIB to połączenie trzech systemów prognostycznych: modeli nowcastingowych SCENE i INCA-PL2 oraz dwóch modeli mezoskalowych AROME i ALARO. Ich konsolidacja gwarantuje odświeżanie prognozy na najbliższe minuty i godziny oraz możliwość obejrzenia na jednym wykresie równocześnie prognozy na trzy najbliższe dni, bez konieczności przełączania pomiędzy modelami o różnych długościach prognoz.
2022 – powołanie dr. Janusza Karpa na dyrektora IMGW-PIB.
2022 – modernizacja sieci radarów meteorologicznych POLRAD. Prace obejmą wymianę wszystkich urządzeń na magnetronowe z funkcjonalnością pomiarów w podwójnej polaryzacji oraz budowę dwóch nowych stacji radarowych – w Użrankach i na Górze Świętej Anny. Po zakończeniu modernizacji IMGW-PIB będzie dysponować najnowocześniejszą siecią radarową i nowymi możliwościami pomiarowymi, a społeczeństwo otrzyma dokładniejsze informacje pogodowe.
2022 – uruchomienie nowego serwisu informacyjnego cmm.imgw.pl, w którym udostępniono bieżące wyniki prognoz numerycznych obliczanych przez wszystkie modele pogodowe stosowane w Instytucie. Wyniki dostępne są w postaci graficznej na specjalnie przygotowanej stronie internetowej, której autorami są eksperci Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB. Strona jest w pełni otwarta dla wszystkich zainteresowanych, a szczególnie dla tych spoza Instytutu, a zamieszczone informacje aktualizowane są na bieżąco w najkrótszym możliwym czasie.
2022 – modernizacja Systemu Detekcji i Lokalizacji Wyładowań Atmosferycznych PERUN. Podjęte prace przyczynią się do zwiększenia skuteczności i dokładności lokalizacji wyładowań atmosferycznych oraz ujednolicenia całego systemu poprzez wycofanie z eksploatacji wysłużonych stacji SAFIR 3000, które nie są obecnie wspierane przez producenta.
2022 – zakończenie projektu projekt PMAXTP, w ramach którego powstały 2592 mapy charakterystyk opadów maksymalnych. Na ich bazie zbudowano interaktywną mapę Polski do wizualnej i liczbowej prezentacji wyników, dostępną pod adresem klimat.imgw.pl/opady-maksymalne. Strona internetowa jest platformą publiczną, otwartą, a charakterystyki opadów maksymalnych w postaci tabel i wykresów udostępniane są użytkownikom bezpłatnie.
2022 – dołączenie CMOLC do grona służb meteorologicznych opracowujących prognozę CBCF (Cross Border Convection Forecast) na potrzeby Network Managera Eurocontrol.
2023 – kwiecień, IMGW-PIB członkiem konsorcjum ACTRIS-PL, które reprezentuje Polskę na poziomie naukowym w międzynarodowym systemie infrastruktury wspierającej badania nad atmosferą i klimatem w Unii Europejskiej.
2023 – maj, powstaje pierwszy cyfrowy Atlas małej energetyki wiatrowej dla Polski (Projekt AMEW-PL). Opracowany przez IMGW-PIB i Politechnikę Wrocławską atlas pomoże producentom lepiej zarządzać zasobami i mocami wytwórczymi.
2023 – październik, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB oraz Stowarzyszenie Skywarn Polska, twórca Serwisu Polscy Łowcy Burz, podpisały porozumienie o współpracy. Celem jest osiągnięcie nowej jakości w obszarze analiz, prognozowania i ostrzegania oraz edukacji społeczeństwa, w zakresie dotyczącym niebezpiecznych burz i zjawisk im towarzyszących.
2023 – grudzień, nowa odsłona serwisu pogodowego Meteo IMGW.
2024 – styczeń, powołanie prof. Roberta Czerniawskiego na stanowisko dyrektora IMGW-PIB.
2024 – marzec, nowa odsłona serwisu Hydro IMGW.
2024 – czerwiec, podpisanie listu intencyjnego w sprawie budowy instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej oraz energetycznej na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego.
2024 – lipiec, IMGW-PIB zamknął kontrakt „Modernizacja sieci radarów meteorologicznych POLRAD”, którego realizacja poprawi bezpieczeństwo ludności, mienia i infrastruktury oraz transportu lotniczego. Zwieńczeniem projektu było otwarcie nowego radaru na Górze św. Anny.
2024 – I Ogólnopolska Konferencja Meteorologii Lotniczej.
2024 – nowa wersja prognozy obszarowej SIGWX dla FIR Warszawa.
