
Zbigniew Gąsowski (ur. 17 maja 1934 r. Warszawa; zm. 28 września 2025 r. Orlean), hydrolog, absolwent Politechniki Warszawskiej, Wydział Budownictwa Wodnego. Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem „Dziękujemy za wolność”, złotą odznaką „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” oraz – jako pierwszy – Orderem Rzeki Wisły. Kawaler Legii Honorowej.
W 1965 roku wyjechał z Polski do Francji. Współorganizował, a następnie pracował w tamtejszym Ministerstwie Ochrony Przyrody i Środowiska. Na początku lat 70. XX wieku skierowano go do prac przy zagospodarowaniu rzeki Loary. Był jednym z inicjatorów i współautorów „Plan Loire Grandeur Nature” – kompleksowej polityki rozwoju dorzecza Loary, która ma na celu pogodzenie bezpieczeństwa ludzi, dóbr gospodarczych i kulturalnych oraz ochrony środowiska ze zrównoważonym rozwojem tego obszaru. Pracował w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska ówczesnego Regionu Centre (Diren Centre), która zarządzała Basenem Loary i Bretanii. Kierował też Centralną Służbą Hydrologiczną (SHC) dorzecza Loary i Bretanii.
Był jednym z współautorów „Programu działania dla organizacji gospodarki zasobami wodnymi w Polsce”, podpisanego we wrześniu 1990 roku przez ministrów ochrony środowiska – Bronisława Kamińskiego z Polski i Brice Lalonde’a z Francji. Program ten pozwolił skorzystać Polsce z doświadczeń francuskich i przyczynił się do utworzenia w 1991 roku siedmiu regionalnych zarządów gospodarki wodnej. Drugi punkt tej inicjatywy dotyczył uczestnictwa w programie służby hydrologicznej zlewni Loary Service Hydrologique Centralisteur (SHC) i polskiego partnera – Instytutu Meteorologii Gospodarki Wodnej.
„Rząd Polski jest w szczególności zainteresowany automatycznym systemem ochrony przeciwpowodziowej opracowanym dla zlewni Loary, którego przeniesienie na dorzecze Wisły byłoby zadaniem realizowanym wspólnie z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej.” (cytat z projektu).
Po wizytach technicznych specjalistów francuskich w Krakowie i polskich w Orleanie. został podpisany protokół, który zdefiniował ramy współpracy we wdrażaniu w zlewni Wisły po Zawichost automatycznego monitoringu hydrologicznego i meteorologicznego na wzór francuskiego systemu CRISTAL. Na bazie tej współpracy powstał na południu Polski VISTEL, który doskonale sprawdził się podczas powodzi w 1997 roku. Ten prototypowy system został rozbudowany w latach 1999-2005 w ramach projektu dofinansowanego przez Bank Światowy jako System Monitoringu i Osłony Kraju (SMOK), objął już całą Polskę i funkcjonuje do dziś.
Po powodzi w 1997 roku Zbigniew Gąsowski zaangażował się w upowszechnianie wiedzy i intensywnie działał na rzecz opracowania i wdrożenia w Polsce analogicznego programu do „Plan Loire Grandeur Nature”.
W czasie stanu wojennego Zbigniew Gąsowski włączył się w akcje pomocowe. Był jednym z założycieli i do śmierci Honorowym Prezydentem Stowarzyszenia Loire-Vistule (www.loirevistule.com), która do 1989 roku wysłała do Polski 172 konwoje z materiałami chirurgicznymi i medycznymi, lekami, żywnością, odzieżą oraz środkami higienicznymi. Sprawował także opiekę nad młodą emigracją solidarnościową. Nazwa Stowarzyszenia (wymyślona przez Z. Gąsowskiego) jest analogią do dwóch ważnych rzek obu krajów. Dzisiaj Loara–Wisła wspiera relacje polsko-francuskie, propaguje kulturę Polską we Francji i zapewnia wymianę między dwoma krajami w różnych dziedzinach, w tym naukowej.
Był całe życie związany z rzekami i był mocno zaangażowany w przywracanie żeglugi turystycznej i rekreacyjnej. Propagując tę ideę, w 1995 r. wyruszył na łodzi z napisem „Loire Vistule” z Krakowa do Bydgoszczy, potem Kanałem Bydgoskim do Odry, z Odry kanałami do Berlina, potem do Renu, przepłynął Holandię, Belgię, Ardeny, do Sekwany, a stamtąd do Loary. W 2010 r. wybrał się na spływ z francuskimi flisakami po Wiśle. Przypłynęli własną łodzią, pod własną banderą, by nawiązać kontakty z samorządami nadwiślańskich miast.
Z grupą zapaleńców działał na rzecz wskrzeszania tradycyjnego flisactwa, takiego jakie znała Loara w dawnych czasach. Praca polegała na wzorowaniu się na dawnych zapomnianych zawodach, jak szkutnictwo czy ciesielstwo, na budowaniu szkut, gabar itp. W 2012 roku na Środkowej Loarze było już ponad 700 dużych jednostek. Marzył, żeby na Wiśle pojawiły się równie licznie.