Od 24 do 26 czerwca Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach gościł uczestników warsztatów studyjnych – pierwszego z cyklu spotkań wspomagających resort Infrastruktury w realizacji celów Ramowej Dyrektywy Wodnej i Nature Restoration Law. Organizatorem wydarzenia był Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, we współpracy z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie, Instytutem Ochrony Środowiska – Państwowym Instytutem Badawczym, Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych Lasów Państwowych, Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Zespołem Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych – liderem projektu LIFE4DELTA_PL i gospodarzem spotkania.
F. Marta Barszczewska, Wody Polskie.
Zaproponowana formuła wydarzenia, łącząca wykłady z częścią warsztatową, umożliwiła nie tylko wyrównanie poziomu wiedzy uczestników i uporządkowanie kluczowych informacji, ale pozwoliła również na ich praktyczne przełożenie na działania administracji wodnej oraz jednostek z nią współpracujących. W trakcie spotkania prowadzono intensywne dyskusje, których celem było wypracowanie rekomendacji pozwalających usprawnić realizację wyzwań związanych z działaniami renaturyzacyjnymi. Z uwagi na cele wyznaczone przez NRL, działania te zyskały bardziej ambitny charakter niż ten wynikający z obecnie obowiązujących planów gospodarowania wodami.
Wyjątkowo ciekawa była wizyta studyjna poświęcona projektowi LIFE4DELTA – Renaturyzacja Śródlądowej Delty Rzeki Nidy. Pokazał ona jednoznacznie, że uzyskanie efektów renaturyzacyjnych, takich jak odzyskanie retencji dolinowej czy poprawa bioróżnorodności na terenach przekształconych, nie jest możliwe bez zastosowania rozwiązań technicznych i hydrotechnicznych. Wizyta była okazją do bezpośredniej wymiany doświadczeń z przedstawicielami partnerów projektu, w tym z Wojciechem Sołtysiakiem i Andrzejem Łukasikiem z Zespołu Parków Krajobrazowych, a także reprezentantami krakowskich ośrodków naukowych – Andrzejem Strużyńskim z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie oraz Tadeuszem Zającem z Instytutu Ochrony Przyrody PAN.
F. Ilona Biedroń, IMGW-PIB.
W trakcie wykładów i warsztatów szczególny nacisk położono na wymianę dobrych praktyk oraz wskazówek pomocnych w planowaniu i prowadzeniu działań renaturyzacyjnych. Cenny wkład do dyskusji wniosły przedstawicielki Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych Lasów Państwowych – Karolina Paulewicz-Bazała, dyrektor CKPŚ, oraz Marta Kulesza, które podzieliły się wieloletnim doświadczeniem w zakresie planowania, procedowania i realizacji ambitnych projektów renaturyzacyjnych.
Silnie wybrzmiała również potrzeba zwiększenia skali renaturyzacji rzek – nie tylko jako efekt wdrażania programów działań dla poszczególnych jednolitych części wód powierzchniowych, lecz także w kontekście dostosowania się do nowych celów określonych w Nature Restoration Law. Zostało to wyraźnie zaakcentowane przez Pawła Pawlaczyka z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, który odniósł się do art. 9 NRL dotyczącego odzyskiwania rzek swobodnie płynących oraz art. 4 NRL o odbudowie ekosystemów. Z kolei Marcin Mikulski z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawił oczekiwania jednostki finansującej względem projektów renaturyzacyjnych realizowanych w ramach programu FENIX.
W wydarzeniu wziął udział Mateusz Balcerowicz, Wiceprezes PGW Wody Polskie, a swoją wiedzą i doświadczeniem podzielili się także Robert Czerniawski i Maciej Humiczewski, dyrektorzy IMGW-PIB, oraz Krzysztof Sobiecki z PGW Wody Polskie. Całość spotkania została zaprojektowana i poprowadzona przez Ilonę Biedroń, Ekspertkę ds. renaturyzacji wód powierzchniowych, we współpracy z Departamentem Inwestycji i Renaturyzacji w PGW Wody Polskie, którym kieruje Marta Barszczewska.
Podczas spotkania wielokrotnie podkreślano, że renaturyzacja rzek to proces wymagający trwałego partnerstwa nie tylko na etapie projektowania i realizacji, lecz również przed rozpoczęciem i po zakończeniu projektu. To złożony, długofalowy proces, w którym projekt stanowi jedynie jeden z etapów działań. Renaturyzacja służy nie tylko realizacji celów środowiskowych, ale także ograniczaniu skutków powodzi i suszy oraz adaptacji do zmiany klimatu. To podejście, które jednocześnie odpowiada na wyzwania środowiskowe i wspiera wdrażanie zapisów Nature Restoration Law.
F. Marta Barszczewska, Wody Polskie.
