Charakterystyka wybranych elementów klimatu w Polsce w lutym 2023 roku

TEMPERATURA POWIETRZA

Średnia obszarowa temperatura powietrza w lutym 2023 r. wyniosła w Polsce 1,5°C i była o 1,6 stopnia wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny luty należy zaliczyć do miesięcy lekko ciepłych. Najcieplejszym regionem Polski był Pas Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich, gdzie średnia obszarowa temperatura powietrza (2,3°C) była o 1,5 stopnia wyższa od normy, a warunki termiczne sklasyfikowano jako lekko ciepłe. Najchłodniejszym regionem były Karpaty – tam średnia temperatura powietrza wyniosła 0,2°C.

Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza oraz klasyfikacja termiczna w lutym 2023 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski.

Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., luty 2023 r. plasuje się na 17. pozycji. Był to ósmy najcieplejszy luty w XXI wieku (chłodniejszy o 3,4 stopnia od najcieplejszego lutego 1990 r.). Najchłodniejszy luty od początku II połowy XX wieku wystąpił w 1956 r., kiedy średnia obszarowa temperatura powietrza wyniosła –11,4°C.

Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce w lutym, w okresie 1951-2023, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w lutym pokazuje, że wartości średniej miesięcznej temperatury powietrza były na większości obszaru kraju dodatnie i malały z południowego zachodu ku północnemu wschodowi. Wartości ujemne wystąpiły tylko w szczytowych partiach pasm górskich (Kasprowy Wierch –7,5°C, Śnieżka –5,2°C), a także w Zakopanem (–2,1°C).

Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się w granicach od 1,5°C do 2,5°C.

Najwyższą wartość temperatury powietrza (13,5°C) odnotowano 23 lutego w Jeleniej Górze (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Na stacjach w Legnicy i we Wrocławiu najcieplej było w dniach 17-18 lutego (13,3°C). Najniższą temperaturę powietrza poza stacjami wysokogórskimi zanotowano 7 lutego w Zakopanem (–17,7°C) oraz 17 lutego w Bielsku Białej (–14,1°C). Na Śnieżce najchłodniej było 5 lutego (–14,5°C), a na Kasprowym Wierchu 5 lutego (–19,0°C). Najniższe wartości temperatury w lutym wystąpiły w Polsce na większości stacji w drugiej pentadzie miesiąca

W przestrzennym rozkładzie wartości kwantyla 95% widoczny był, malejący z południowego zachodu na północny wschód, gradient temperatury maksymalnej; wartości kwantyla były dodatnie na całym obszarze kraju i zawierały się między 5 a 15°C. Natomiast przestrzenny rozkład kwantyla 5% temperatury minimalnej był bardziej zróżnicowany i wartości tego kwantyla były a całym obszarze Polski ujemne.

W lutym średnie dobowe wartości temperatury powietrza były przez niemalże cały miesiąc wyższe od średnich wartości wieloletnich, a w pierwszej połowie trzeciej dekady miesiąca zbliżone od wartości kwantyla 95% (wyznaczonymi na podstawie pomiarów w latach 1991-2020).

Występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski był w lutym 2023 r. kontynuowany. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 3,72°C.

Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju, jednak we wszystkich regionach odnotowuje się bardzo silny wzrost temperatury.

OPADY ATMOSFERYCZNE

Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w lutym 2023 r. wyniosła w Polsce 40,3 mm i była o 8,7 mm wyższa od normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Wg klasyfikacji Kaczorowskiej miniony luty należy zaliczyć do miesięcy bardzo wilgotnych (128 proc. normy).

Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w lutym, w okresie 1951-2023, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1966 r., luty 2023 r. plasuje się na 17. pozycji. Najbardziej zasobny w opady był luty 2020 r. (ze średnią sumą 59,3 mm), najmniej – w 1976 r. (zaledwie 4,7 mm).

Sumy opadów w lutym 2023 r. wyniosły od poniżej 20 mm w okolicy Kłodzka do ponad 80 mm w południowo-wschodniej Polsce, a ich rozkład przestrzenny był silnie zróżnicowany. Na zdecydowanej większości obszaru kraju wysokości opadów przekroczyły normę wieloletnią (1991-2020) lub były do niej zbliżone. Opady poniżej normy wystąpiły na obszarze delty Wisły, w całej Kotlinie Kłodzkiej, a także okolicach Raciborza.

Przestrzenny rozkład miesięcznej sumy opadów w lutym 2023 r. oraz przestrzenny rozkład anomalii sumy opadów w stosunku do normy (tj. średniej miesięcznej wartości wieloletniej elementu w okresie 1991-2020).

Zmienność skumulowanej sumy opadów atmosferycznych na obszarze kraju pokazuje, że wysokość opadów przez cały lutym 2023 r. układała się powyżej normy wieloletniej, w okolicach wartości kwantyla 95%.

Wysokość opadów atmosferycznych w lutym charakteryzuje się dużą zmiennością z roku na rok, ale widoczny jest trend wzrostowy. Od 1951 r. wysokość opadów w lutym zwiększyła się o blisko 4 mm, co odpowiada 12 proc. normy z lat 1991-2020.

Opracował prof. dr hab. M. Miętus
Na podstawie materiałów przygotowanych przez zespół:
mgr D. Biernacik, mgr A. Chodubska, dr M. Marosz