10.11.2020

Eksperymentalna prognoza długoterminowa temperatury i opadu na grudzień 2020 roku

Grudzień w całym kraju najprawdopodobniej charakteryzować się będzie średnią miesięczną temperaturą powyżej normy wieloletniej. Miesięczna suma opadów powinna mieścić się w normie.

Szczegóły prognozy na grudzień 2020 r. według modelu IMGW-Reg i IMGW-Bayes

Grudzień 2020: Prognoza średniej miesięcznej temperatury powietrza

Prognozy z modelu IMGW-Reg wskazują, że średnia miesięczna temperatura powietrza na obszarze prawie całego kraju będzie kształtować się w klasie „powyżej normy”. Wyjątek stanowi Podlasie, gdzie przewidywana jest średnia temperatura w górnej granicy klasy „w normie” (rys. 1-3, tab. 1). Według modelu IMGW-Bayes na przeważającym obszarze Polski średnia miesięczna temperatura będzie w klasie „powyżej normy”. Średnia temperatura „w normie” spodziewana jest na ogół na Lubelszczyźnie, Podkarpaciu, Pomorzu Zachodnim i Opolszczyźnie, a także we wschodniej części Dolnego Śląska i w południowej Małopolsce (rys. 1-4, tab. 1).

Grudzień 2020: Prognoza miesięcznej sumy opadów

Prognozy z modelu IMGW-Reg wskazują, że grudzień w całej Polsce charakteryzować się będzie miesięczną sumą opadów w klasie „w normie” i „poniżej normy”. Suma opadów „poniżej normy” przewidywana jest na ogół na północy, wschodzie i w centrum, a suma „w normie” na południu i zachodzie (rys. 5-7, tab. 2).

Zgodnie z modelem IMGW-Bayes miesięczna suma opadów będzie w całym kraju zróżnicowana. Suma opadów w klasie „powyżej normy” prognozowana jest głównie
na Mazowszu, Lubelszczyźnie, Warmii i Mazurach, a suma w klasie „poniżej normy” na Śląsku, Pomorzu, Ziemi Łódzkiej, Podkarpaciu, Opolszczyźnie oraz w zachodniej Małopolsce i w górach. Miesiąc z sumą opadów „w normie” spodziewany jest na ogół w Wielkopolsce oraz na Dolnym Śląsku i Ziemi Lubuskiej (rys. 5-8, tab. 2).

Grudzień 2020: Prognoza liczby dni z opadem

Wyniki z modelu IMGW-Reg wskazują, że grudniowa liczba dnia z opadem w całej Polsce mieścić się będzie w klasie „w normie” i „poniżej normy”. Liczba dni „poniżej normy” spodziewana jest przeważnie na zachodzie, południowym zachodzie i północnym wschodzie, a liczba dni „w normie” w centrum i na południowym wschodzie (rys. 9-11, tab. 1).

Według modelu IMGW-Bayes miesięczna liczba dni z opadem będzie całym kraju zróżnicowana. Liczba dni w klasie „powyżej normy” przewidywana jest głównie
w Wielkopolsce, na Warmii i Mazurach, Suwalszczyźnie i Podkarpaciu, a w klasie „poniżej normy” na Mazowszu, Lubelszczyźnie, Kielecczyźnie, Opolszczyźnie i nad morzem. Miesiąc z liczbą dni „w normie” spodziewany jest na ogół przy zachodniej granicy oraz miejscami na południu kraju (rys. 9-12, tab. 3).

Często Zadawane Pytania (FAQ)

Co oznaczają pojęcia „powyżej normy", „poniżej normy" i „w normie"?
W IMGW-PIB, podobnie jak w innych ośrodkach meteorologicznych na całym świecie, średnią miesięczną temperaturę/miesięczną sumę opadów dla danego miesiąca prognozuje się w odniesieniu do normy wieloletniej przyjmowanej za okres 1981-2010. Wartości średniej miesięcznej temperatury/miesięcznej sumy opadów z tego 30-letniego okresu sortuje się od najniższej do najwyższej, 10 najniższych wartości wyznacza średnią emperaturę/sumę opadów w klasie „poniżej normy”, 10 środkowych „w normie”, a 10 najwyższych „powyżej normy”. Gdy przewidywana jest średnia temperatura/suma opadów:
* „powyżej normy” można zakładać, że prognozowany miesiąc będzie cieplejszy/bardziej mokry od co najmniej 20 obserwowanych, tych samych miesięcy w latach 1981-2010,
* „poniżej normy” można zakładać, że prognozowany miesiąc będzie chłodniejszy/bardziej suchy od co najmniej 20 obserwowanych, tych samych miesięcy w latach 1981-2010,
* „w normie” można zakładać, że prognozowany miesiąc będzie podobny do typowych 10 obserwowanych, tych samych miesięcy w latach 1981-2010.

Jak interpretować (nie interpretować) pojęcia „powyżej normy” i „poniżej normy” w prognozach na grudzień?
Prognoza grudnia ze średnią temperaturą „powyżej normy” nie jest równoznaczna z tym, że występować będą np. dni z temperaturą maksymalną powyżej 10°C, a prognoza ze średnią „poniżej normy” np. dni z temperaturą minimalną poniżej -10°C. Jednocześnie prognoza średniej temperatury „poniżej normy" nie wyklucza pojawienia się dni z temperaturą maksymalną powyżej 10°C, a prognoza „powyżej normy” dni z temperaturą minimalną poniżej -10°C. Należy pamiętać, że prognozowana średnia temperatura odnosi się do średniej temperatury całego miesiąca, do temperatury notowanej zarówno za dnia, jak i w nocy.
Prognoza grudniowej sumy opadów „powyżej normy” nie oznacza, że zdarzać się będą intensywne opady deszczu lub śniegu, równocześnie prognoza "poniżej normy" nie odrzuca możliwości wystąpienia takich opadów. Prognozowana suma opadów odnosi się do sumy opadów ze wszystkich dni w miesiącu. W prognozach nie jest określany rodzaj opadu (śnieg lub deszcz).

Dlaczego prognozy długoterminowe obarczone są dużą niepewnością i mogą się od siebie różnić?
Pomimo coraz większej mocy obliczeniowej superkomputerów i szerokiej wiedzy o procesach pogodowych, wciąż nie można uniknąć błędów i różnic w prognozach na tak długi okres w przyszłość. Wynikają one zarówno z ryzyka wystąpienia nagłych (często lokalnych) zjawisk meteorologicznych, które mogą zaburzyć prognozowane procesy pogodowe, jak i z samej różnorodności wykorzystywanych w modelach prognostycznych założeń fizycznych oraz równań matematycznych i statystycznych. Nie jest możliwy dokładniejszy opis przewidywanej pogody z tak dużym wyprzedzeniem. Należy pamiętać, że prognoza jest orientacyjna, ma charakter eksperymentalny i dotyczy średniego przebiegu dla całego prognozowanego regionu i danego okresu prognostycznego.

Jakie modele prognostyczne wykorzystuje IMGW-PIB do opracowywania prognoz długoterminowych? Co to jest IMGW-Reg i IMGW-Bayes?
Opracowując końcową prognozę miesięczną, IMGW-PIB wykorzystuje własne autorskie modele IMGW-Reg i IMGW-Bayes oraz wyniki modeli NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) i ECMWF (European Centre for Medium-Range Weather Forecasts). Wyniki modeli mogą się od siebie różnić.

IMGW-Reg jest numeryczno-statystycznym modelem prognostycznym, opracowanym i rozwijanym w IMGW-PIB. Prognozowana jest wartość średniej miesięcznej temperatury powietrza i sumy miesięcznej opadów wraz z odchyleniem standardowym (+/-) prognozowanej wartości. Model wykorzystuje metody regresji cząstkowej, za predyktory przyjmując pola kwantyli wybranych zmiennych meteorologicznych z reanaliz NCEP/NCAR. Model uruchamiany jest raz w miesiącu i generuje prognozę dla 6 najbliższych miesięcy. Prognoza jest liczona dla 20 wybranych miast w Polsce.

IMGW-Bayes jest statystycznym modelem prognostycznym, opracowanym i rozwijanym w IMGW. Model opiera się na teorii prawdopodobieństwa i twierdzeniu Thomasa Bayesa (naiwny klasyfikator Bayesa). Prognozowane jest prawdopodobieństwo wystąpienia miesięcznej średniej temperatury powietrza i miesięcznej sumy opadów w klasie „powyżej normy”, „w normie” i „poniżej normy” (wyniki modelu nie zawierają informacji, o ile prognozowana wartość będzie niższa od dolnej granicy normy lub wyższa od górnej granicy normy). Do obliczeń wykorzystywane są dane z reanaliz NCEP/NCAR, które dotyczą wybranych pól meteorologicznych z różnych poziomów troposfery i stratosfery. Model uruchamiany jest raz w miesiącu i generuje prognozę do maksymalnie 5 miesięcy w przód. Prognoza jest wykonywana dla 87 stacji meteorologicznych w Polsce, a wyniki są interpolowane dla obszaru całego kraju.