IMGW-PIB: Charakterystyka wybranych elementów klimatu w Polsce w styczniu 2022 roku.

TEMPERATURA POWIETRZA
Średnia obszarowa temperatura powietrza w styczniu 2022 r. w Polsce wyniosła 1,1°C i była aż o 2,2 stopnia wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny styczeń należy zaliczyć do miesięcy ciepłych. Najcieplejszym regionem Polski był Pas Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich, gdzie średnia obszarowa temperatura powietrza (2,5°C) była aż o 2,2°C wyższa od normy, a warunki termiczne sklasyfikowano jako bardzo ciepłe. Najchłodniejszym regionem były Karpaty – tam średnia temperatura powietrza wyniosła –0,7°C, ale jednocześnie była to wartość o 1,3 stopnia wyższa w stosunku do normy. Dlatego w Karpatach miniony styczeń sklasyfikowano jako miesiąc lekko ciepły.

Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., styczeń 2022 r. plasuje się na 11.-13. pozycji. Był to szósty najcieplejszy styczeń w XXI wieku (chłodniejszy o 2,6 stopnia od najcieplejszego stycznia 2007 r.). Najchłodniejszy styczeń od początku II połowy XX wieku wystąpił w 1987 r., kiedy średnia obszarowa temperatura powietrza wyniosła –10,7°C.

Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce w styczniu, w okresie 1951-2022, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w styczniu pokazuje, że wartości średniej miesięcznej temperatury powietrza na całym obszarze kraju malały od zachodu w kierunku wschodnim i południowym. Najchłodniejszym obszarem były południowo-wschodnie rejony Polski. Najcieplej było na Wybrzeżu i w zachodniej części kraju.

Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się w granicach od –1,0°C do 3,0°C. Obszar północno-wschodniej Polski był cieplejszy od normy o ponad 2,5°C.

Najwyższą wartość temperatury powietrza (13,9°C) odnotowano 1 stycznia w Legnicy (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Najcieplejszy okres tego miesiąca przypadł w pierwszych dniach Nowego Roku: od 1 do 4 stycznia. Ponieważ ostatnie dni roku 2021 były również najcieplejszym okresem grudnia, można stwierdzić, że na przełomie 2021/2022 mieliśmy do czynienia z wystąpieniem fali ciepła trwającej co najmniej 5 dni.

Najniższą wartość temperatury powietrza (–17,3°C) zanotowano 12 stycznia w Białymstoku; tego dnia na większości stacji synoptycznych wystąpiły minima miesięczne. 21 stycznia na Śnieżce termometr pokazał –13,7°C, a na Kasprowym Wierchu –17,3°C.

W przestrzennym rozkładzie wartości kwantyla 95% widoczny był wyraźny gradient temperatury maksymalnej – jej wartości malały od południowego zachodu ku północnemu wschodowi. Przestrzenny rozkład kwantyla 5% temperatury minimalnej miał podobny rozkład przestrzenny.

W styczniu średnie dobowe wartości temperatury powietrza mieściły się zazwyczaj między średnimi dobowymi wartościami temperatury i wartościami 95% kwantyla temperatury średniej (wyznaczonymi na podstawie pomiarów w latach 1991-2020).

Występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski był w styczniu 2022 r. kontynuowany. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 2,45°C.

Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju. Najsilniejszy wzrost temperatury powietrza w styczniu występuje na Podkarpaciu (blisko 2,8°C), najsłabszy – w Sudetach (do 2,0°C).

OPADY ATMOSFERYCZNE
Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w styczniu w Polsce wyniosła 40,9 mm, co stanowiło 113% normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Wg klasyfikacji Kaczorowskiej miniony styczeń należy zaliczyć do miesięcy wilgotnych.

Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w styczniu, w okresie 1951-2022, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1966 r., styczeń 2022 r. plasuje się na 18. pozycji. Najbardziej zasobny w opady był styczeń 2007 r. (ze średnią sumą 85,6 mm), najmniej – w 1997 r. (zaledwie 7,0 mm).

Sumy opadów w styczniu 2022 r. wyniosły od nieco powyżej 11 mm do blisko 90 mm, a ich rozkład przestrzenny był silnie zróżnicowany. Najwyższe sumy miesięczne odnotowano w Tatrach.
Opady w styczniu zawierały się w przedziale 40-220% normy wieloletniej (1991-2020). Rozkład anomalii odzwierciedlał przestrzenny rozkład opadów.

Skumulowane sumy opadów atmosferycznych (od 1 stycznia 2022 r.) na poszczególnych stacjach wskazują na to, że zasilanie opadowe było w minionym miesiącu zbliżone do normy wieloletniej.

Opracował prof. dr hab. M. Miętus
Na podstawie materiałów przygotowanych przez zespół: mgr D. Biernacik, mgr A. Chodubska, dr M. Marosz