IMGW-PIB: Prognozowana sytuacja meteorologiczna i hydrologiczna w okresie 12-15.09.2024

Trasa przemieszczającego się ośrodka niżowego jest zgodna z torem niżowym Vb wskazanym przez W. Van Bebbera (przebiega on od Zatoki Genueńskiej, przez Nizinę Padańską, Nizinę Węgierską w kierunku Europy Środkowo-Wschodniej12). Dalsza wędrówka niżu zostanie zablokowana przez rozległy wyż znad Rosji. Dodatkowo nad północno-zachodnią częścią Francji rozbuduje się kolejny ośrodek wysokiego ciśnienia, który doprowadzi do zwiększenia się gradientu barycznego nad południowo-zachodnią częścią Polską, w pobliżu ośrodka niżu. Sytuacja przyczyni się do wystąpienia silnego wiatru z kierunków północnych oraz napływu ciepłej i wilgotnej masy powietrznej ze wschodu.

Aktualna sytuacja meteorologiczna

Ważność: od godz. 07:30 dnia 12.09.2024 (czwartek) do godz. 07:30 dnia 13.09.2024 (piątek)

W dzień na wschodzie zachmurzenie małe i umiarkowane, miejscami wzrastające do dużego i słabe przelotne opady deszczu. Na pozostałym obszarze kraju zachmurzenie duże i całkowite oraz opady deszczu, miejscami o natężeniu umiarkowanym i silnym. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 35 mm, opolskim do 35 mm, wielkopolskim do 25 mm, łódzkim do 20mm i kujawsko-pomorskim do 20 mm. W województwach świętokrzyskim i małopolskim lokalnie możliwe burze. Wysoko w Sudetach opady deszczu ze śniegiem. Temperatura maksymalna na północnym zachodzie, zachodzie i w centrum kraju od 12°C do 17°C, chłodniej w rejonach podgórskich Sudetów około 10°C; na pozostałym obszarze od 18°C do 24°C, w rejonach podgórskich Karpat od 15°C do 19°C. Wiatr słaby i umiarkowany, miejscami porywisty, w zachodniej połowie kraju z kierunków zachodnich, na pozostałym obszarze przeważnie południowo-wschodni. Podczas burz i w górach wiatr porywisty.
W nocy na wschodzie zachmurzenie umiarkowane, miejscami duże i na północnym wschodzie miejscami przelotne opady deszczu. Na pozostałym obszarze kraju zachmurzenie duże i całkowite oraz opady deszczu, miejscami o natężeniu umiarkowanym i silnym. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 25 mm, opolskim do 25 mm, wielkopolskim do 20 mm, łódzkim do 20 mm, kujawsko-pomorskim do 25 mm, pomorskim do 20 mm oraz śląskim do 20 mm. Wysoko w Sudetach opady deszczu ze śniegiem, nad ranem przechodzące w śnieg. Na wschodzie miejscami mgły ograniczające widzialność do 200 m. Temperatura minimalna od 9°C do 14°C, w rejonach podgórskich od 5°C do 8°C. Wiatr słaby i umiarkowany, miejscami porywisty, przeważnie z kierunków zachodnich i północnych. Wysoko w górach porywy wiatru do 70 km/h.

Prognozowana sytuacja meteorologiczna

Ważność: od godz. 07:30 dnia 13.09.2024 (piątek) do godz. 07:30 dnia 14.09.2024 (sobota)

W dzień zachmurzenie duże i całkowite, na wschodzie z większymi przejaśnieniami. Niemal w całym kraju opady deszczu, jedynie bez opadów na południu Lubelszczyzny i Podkarpaciu. Na południu i zachodzie opady miejscami o natężeniu umiarkowanym i silnym. Wysoko w Sudetach opady śniegu z deszczem i śniegu, przejściowo możliwy przyrost pokrywy śnieżnej o 3 cm do 5 cm. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 45 mm, opolskim do 45 mm, wielkopolskim do 25 mm, lubuskim do 20 mm, łódzkim do 20 mm, południu śląskiego do 30 mm oraz południu małopolskiego 30 mm. Wysoko w Sudetach opady deszczu i deszczu ze śniegiem, na Śnieżce śniegu. Temperatura maksymalna w zachodniej połowie kraju od 11°C do 17°C, w rejonach podgórskich Sudetów 8°C, 9°C; na pozostałym obszarze od 18°C do 25°C, w rejonach podgórskich Karpat 14°C, 15°C. Wiatr przeważnie umiarkowany, jedynie na wschodzie słaby, w zachodniej połowie kraju w porywach do 55 km/h, z kierunków północnych. Nad morzem wiatr okresami dość silny, w porywach do 60 km/h, północny. W Tatrach porywy do 65 km/h, w Sudetach do 100 km/h.
W nocy zachmurzenie duże i całkowite, na północnym wschodzie miejscami większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu i zachodzie miejscami o natężeniu silnym, przejściowo nawalnym! Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 100 mm, opolskim do 100 mm, śląskim do 60 mm, małopolskim do 50 mm, wielkopolskim do 35 mm, łódzkim do 25 mm, południu mazowieckiego do 25 mm, południu lubelskiego do 25 mm, w świętokrzyskim do 30mm, w podkarpackim do 35 mm. Wysoko w Sudetach opady deszczu ze śniegiem i śniegu. Temperatura minimalna w zachodniej połowie kraju od 10°C do 14°C, w rejonach podgórskich Sudetów od 6°C do 9°C, we wschodniej połowie oraz nad morzem od 14°C do 17°C, w rejonach podgórskich Karpat od 9°C do 11°C. Wiatr słaby i umiarkowany, na zachodzie miejscami dość silny, na zachodzie oraz nad morzem miejscami w porywach do 65 km/h, na Przedgórzu Sudeckim do 70 km/h, północny i północno-wschodni. Wysoko w Sudetach porywy wiatru do 110 km/h.

Prognoza sytuacji meteorologicznej z wykorzystaniem modeli numerycznych

W związku z przyblokowaniem nad obszarem Polski przemieszczania się niżu Vb prognozowane są duże sumy opadów deszczu w okresie od 11.09.2024 12:00 UTC – 16.09.2024 00:00 UTC (108h), związane z obecnością zachmurzenia warstwowego i konwekcyjnego, obejmujące południowe części województw: dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego. Do poniedziałku 16.09.2024 do godziny 00:00 UTC (02:00 czasu lokalnego) maksymalne sumy opadów obejmujące rejony zlewni Odry, Nysy oraz Małej Wisły wyniosą od 200 do 300 mm. Jeden ze scenariuszy wskazuje również na wysoką sumę opadów obejmującą południową część woj. małopolskiego, wynoszącą 200-300 mm. W środkowych oraz północnych częściach wyżej wymienionych województw prognozuje się wystąpienie opadów deszczu o sumie nieprzekraczającej 100 mm. Ponadto na obszarach województw: lubuskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, łódzkiego i świętokrzyskiego prognozuje się wystąpienie sum opadów nieprzekraczających 80 mm.

Analiza wyników modeli numerycznych wykorzystywanych w IMGW-PIB wskazuje na następujący przebieg zjawisk:

W nocy 11/12 września spodziewane jest wystąpienie pierwszej strefy opadów w woj. dolnośląskim, szczególnie w jego południowo-zachodniej części. Prognozowana suma opadu osiągać będzie wartości rzędu 15-20 mm.
W czwartek (12 września) strefa opadów przesunie się w kierunku wschodnim oraz zacznie się rozciągać na północ, w kierunku woj. wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, a także pomorskiego. Obszarami o największych prognozowanych sumach opadów będą wciąż woj. dolnośląskie i opolskie, z sumą 50 mm do końca dnia (lokalnie do 80 mm).
W piątek (13 września), największe sumy opadów występować będą w dalszym ciągu w woj. dolnośląskim i opolskim (gdzie spadnie kolejne 50-60 mm w ciągu dnia), a także w obrębie woj. śląskiego i małopolskiego. Z upływem dnia opady będą stopniowo się intensyfikować. Strefa opadów o mniejszej intensywności rozciągać się będzie w pasie aż do północnych krańców Polski. Sumy opadów z reguły nie będą przekraczać 30 mm.

W sobotę (14 września) intensywne opady deszczu obejmą obszary województw: dolnośląskiego, opolskiego, oraz śląskiego. W tym rejonie prognozuje się wystąpienie sumy dobowej od 50 do 120 mm. Największe sumy spodziewane są w południowych częściach wymienionych województw. Na pozostałym obszarze kraju w sobotę prognozuje się wystąpienie sum dobowych od 15 do 50 mm. W przypadku rozwoju strefy burz i silnych opadów pochodzenia konwekcyjnego, sumy opadów mogą być miejscami większe.

W niedzielę (15.09) intensywne opady deszczu ograniczą się do województw: dolnośląskiego i opolskiego, gdzie według prognoz maksymalna suma dobowa wyniesie do 50 mm. Opady do 30 mm na Górnym Śląsku oraz na obszarach województw: wielkopolskiego, lubuskiego, zachodniopomorskiego, kujawsko-pomorskiego i pomorskiego.
Jeden ze scenariuszy, prognozowanych przez modele numeryczne obejmuje również wysokie sumy opadów deszczu w sobotę i niedzielę w woj. małopolskim, gdzie w ciągu dwóch dni może spaść do 200 mm w południowej części województwa.

Prezentowany scenariusz prognozowanych zjawisk został opracowany w oparciu o wyliczenia modeli numerycznych. Należy mieć na uwadze ograniczenia modeli wynikające z zastosowanych różnych schematów parametryzacyjnych procesów mikrofizycznych zachodzących w chmurach, różnych schematów numerycznych oraz siatek obliczeniowych. Obecne prognozy charakteryzują rozbieżności co do położenia niżu, co może być związane z tym, że przebieg zdarzeń będzie mógł się różnić od przedstawionego.

Aktualna sytuacja hydrologiczna

Aktualnie (11.09.2024 r.) na rzekach w Polsce dominują spadki i stabilizacja. Na niektórych rzekach trwa spływ wód opadowych w dół zlewni (największe wzrosty notowane były w zlewni Baryczy i Dunajcu).
Na rzekach w Polsce przeważa strefa wody niskiej (63% wszystkich stacji) i średniej (34%), a na 3% notowana jest strefa stanów wysokich.

Prognozowana sytuacja hydrologiczna

W okresie 12-16.09.2024 r. w efekcie prognozowanego rozwoju sytuacji meteorologicznej przez cały okres prognostyczny należy spodziewać się bardzo szybkich i niebezpiecznych wzrostów stanów wody. Pomimo aktualnie niskich stanów i ostrzeżeń przed suszą - intensywny opad deszczu w dość krótkim czasie nie będzie miał możliwości infiltrowania w głąb gleby, przez co zamieni się w odpływ powierzchniowy.
Zagrożenie hydrologiczne związane z niżem genueńskim w ciągu najbliższych dni (12-16.09.2024 r.) będzie obejmowało obszar dorzecza górnej i środkowej Odry, w szczególności jej sudeckich dopływów. Zależnie od przebiegu sytuacji meteorologicznej największe wzrosty stanów wody mogą wystąpić w dniach 13/14.09 oraz 15.09 i obejmą zlewnie Osobłogi, Nysy Kłodzkiej, górnego Bobru i Kwisy, oraz Oławy, Ślęzy, Bystrzycy i Kaczawy.
Od 13.09.2024 r. intensywne opady deszczu będą występowały też w zlewni górnej Wisły, co zaznaczy się również w sytuacji hydrologicznej, w szczególności na karpackich dopływach rzeki Wisły.
Już od 12.09.2024 r. zaznaczą się gwałtowne wzrosty stanu wody w korytach rzecznych – prognozuje się szybki wzrost do strefy wody wysokiej, z przekroczeniami stanów umownych. Największe przyrosty stanów wody są prognozowane w piątek, sobotę i niedzielę.

Początkowo zagrożenie występować będzie na mniejszych ciekach lub w górnych odcinkach głównych rzek. Istnieje duże prawdopodobieństwo utworzenia się lokalnych wezbrań. Na wielu stacjach hydrologicznych możliwe będzie przekroczenie stanów umownych (ostrzegawczych i alarmowych).
W wyniku prognozowanych bardzo intensywnych opadów w obszarach zurbanizowanych wystąpią podtopienia. Mogą pojawić się problemy z odprowadzeniem znacznej ilości wody deszczowej przez systemy kanalizacyjne. Istnieje zagrożenie pojawienia się powodzi błyskawicznych w tych obszarach.
W dalszych dniach woda powodziowa spływać będzie w dół zlewni, zaznaczając się wzrostami stanu wody i przekroczeniami stanów umownych na głównych rzekach.

Obowiązujące ostrzeżenia

Obowiązujące ostrzeżenia meteorologiczne dotyczą prognozowanych intensywnych opadów deszczu.
Ostrzeżenia 3 stopnia zostały wydane dla woj. opolskiego i znacznej części woj. dolnośląskiego obowiązują do 16.09.2024 r. g. 07:00.
Ostrzeżenia 2 stopnia obowiązują w części woj. wielkopolskiego i łódzkiego do 14.09.2024 r. g. 06:00.
Ostrzeżenia 1 stopnia obowiązują w części woj. kujawsko-pomorskiego.

Ostrzeżenie hydrologiczne 3 stopnia obowiązuje od 12.09.2024 r. g. 14:00. W województwie wielkopolskim, dolnośląskim, opolskim prognozowane są stopniowe wzrosty stanów wody w zlewniach dopływów Odry do strefy stanów wysokich i znaczne przekroczenie stanów alarmowych oraz lokalnie ostrzegawczych. Ponadto spora część kraju pokryta jest ostrzeżeniami przed suszą hydrologiczną.

W kolejnych dniach przewiduje się wydać kolejne ostrzeżenia dla województw łódzkiego, śląskiego, małopolskiego, świętokrzyskiego, mazowieckiego i podkarpackiego dotyczące możliwości wystąpienia intensywnych opadów deszczu i silnego wiatru.

Apelujemy o sprawdzanie aktualizowanych prognoz oraz ostrzeżeń meteorologicznych i hydrologicznych na portalach IMGW-PIB: https://meteo.imgw.pl i https://hydro.imgw.pl

Opracowanie:
Barbara Wrona (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju) - Synoptyk Kraju,
Agnieszka Prasek (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju) - Synoptyk Ostrzeżeniowy,
Paweł Przygrodzki (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju),
Natalia Pilguj (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Piotr Szuster (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Artur Surowiecki (Centrum Modelowania Meteorologicznego).

Zatwierdzili:
Mariusz Figurski (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Grzegorz Duniec (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju),
Paweł Przygrodzki (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju).