IMGW-PIB: Prognozowana sytuacja meteorologiczna i hydrologiczna w okresie 12-15.09.2024

Nad północnymi Włochami doszło do rozwoju ośrodka niskiego ciśnienia, którego centrum znajduje nad Niziną Padańską i w ciągu kolejnych kilkunastu godzin jego położenie nie ulegnie istotnej zmianie. Z upływem czasu niż będzie przemieszczał się na północ, przez rejon wschodnich Alp oraz Karpat, a w drugiej części nocy z piątku na sobotę (13/14.09.2024) dotrze do południowo-wschodniej części Polski, stopniowo się pogłębiając.Trasa przemieszczającego się ośrodka niżowego jest zgodna z torem niżowym Vb wskazanym przez W. Van Bebbera (przebiega on od Zatoki Genueńskiej, przez Nizinę Padańską, Nizinę Węgierską w kierunku Europy Środkowo-Wschodniej12). Dalsza wędrówka niżu zostanie zablokowana przez rozległy wyż znad Rosji. Dodatkowo nad północno-zachodnią częścią Francji rozbuduje się kolejny ośrodek wysokiego ciśnienia, który doprowadzi do zwiększenia się gradientu barycznego nad południowo-zachodnią częścią Polską, w pobliżu ośrodka niżu. Sytuacja przyczyni się do wystąpienia silnego wiatru z kierunków północnych oraz napływu ciepłej i wilgotnej masy powietrznej nad obszar kraju.

Aktualna sytuacja meteorologiczna

12.09.2024 13:30 - 19:30 12.09.2024 (Czwartek)

Po południu i wieczorem na wschodzie zachmurzenie małe i umiarkowane, miejscami wzrastające do dużego i słabe przelotne opady deszczu. Na pozostałym obszarze kraju zachmurzenie duże i całkowite oraz opady deszczu, miejscami o natężeniu umiarkowanym. Największe sumy opadów prognozowane są na wschodzie województwa dolnośląskiego do 35 mm, w opolskim do 35 mm, wielkopolskim do 25 mm, łódzkim do 15 mm i kujawsko-pomorskim do 20 mm. Lokalnie możliwe burze. Wysoko w Sudetach opady deszczu przechodzące w deszcz ze śniegiem. Wieczorem lokalnie na wschodzie kraju mgły ograniczające widzialność do 300 m. Temperatura maksymalna na zachodzie i w centrum kraju od 12°C do 16°C, na wschodzie od 21 do 24; chłodniej w kotlinach sudeckich około 10°C. Wiatr słaby i umiarkowany, miejscami porywisty, w zachodniej połowie kraju z kierunków zachodnich, na pozostałym obszarze południowo-wschodni. Podczas burz i wysoko w górach wiatr porywisty.

Prognozowana sytuacja meteorologiczna

12.09.2024 19:30 - 19:30 13.09.2024 (Czwartek/Piątek)

W nocy na wschodzie zachmurzenie umiarkowane, miejscami duże, a na Suwalszczyźnie słabe opady deszczu. Na pozostałym obszarze kraju zachmurzenie całkowite z opadami deszczu, na Przedgórzu Sudeckim, w Sudetach oraz na południu Opolszczyzny okresami o natężeniu umiarkowanym. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 30 mm, opolskim do 30 mm, śląskim do 20 mm, wielkopolskim do 20 mm, łódzkim do 20 mm, kujawsko-pomorskim do 25 mm i pomorskim do 20 mm. W szczytowych partiach Sudetów opady deszczu ze śniegiem i śniegu. Na wschodzie kraju gęste mgły ograniczające widzialność do 200 m. Temperatura minimalna od 9°C na południowym zachodzie do 15°C na Podlasiu; w rejonach podgórskich od 6°C do 8°C. Wiatr słaby i umiarkowany, miejscami porywisty, północno-zachodni, na wschodzie słaby zmienny. W szczytowych partiach Sudetów wiatr nasilający się do dość silnego, w porywach około 60 km/h.

W dzień na wschodzie kraju zachmurzenie umiarkowane, okresami duże i w Małopolsce oraz północnym wschodzie przelotne opady deszczu; na Suwalszczyźnie burze. Na zachodzie i w centrum zachmurzenie całkowite z opadami deszczu. Na zachodzie opady okresami o natężeniu umiarkowanym, a na południu silnym. W Karkonoszach opady śniegu z deszczem i śniegu, przejściowy przyrost pokrywy śnieżnej do 10 cm, punktowo możliwy o 20 cm. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 50 mm, opolskim do 50 mm, na śląskim do 30 mm, wielkopolskim do 20 mm, lubuskim do 20 mm, w małopolskim do 20 mm. Rano miejscami na wschodzie mgła ograniczająca widzialność do 300 m. Temperatura maksymalna w zachodniej połowie kraju od 10°C do 16°C, w rejonach podgórskich Sudetów 6°C do 8°C; na pozostałym obszarze od 17°C w centrum do 26°C na Podlasiu. Wiatr przeważnie umiarkowany, w zachodniej połowie kraju w porywach do 55 km/h, północno-zachodni, a na wschodzie północno-wschodni. W szczytowych partiach Sudetów dalsze nasilenie wiatru od 50 km/h do 80 km/h, w porywach około 140 km/h. W Tatrach porywy do 60 km/h.

W dzień na wschodzie kraju zachmurzenie umiarkowane, okresami duże i w Małopolsce oraz północnym wschodzie przelotne opady deszczu; na Suwalszczyźnie burze. Na zachodzie i w centrum zachmurzenie całkowite z opadami deszczu. Na zachodzie opady okresami o natężeniu umiarkowanym, a na południu silnym. W Karkonoszach opady śniegu z deszczem i śniegu, przejściowy przyrost pokrywy śnieżnej do 10 cm, punktowo możliwy o 20 cm. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 50 mm, opolskim do 50 mm, na śląskim do 30 mm, wielkopolskim do 20 mm, lubuskim do 20 mm, w małopolskim do 20 mm. Rano miejscami na wschodzie mgła ograniczająca widzialność do 300 m. Temperatura maksymalna w zachodniej połowie kraju od 10°C do 16°C, w rejonach podgórskich Sudetów 6°C do 8°C; na pozostałym obszarze od 17°C w centrum do 26°C na Podlasiu. Wiatr przeważnie umiarkowany, w zachodniej połowie kraju w porywach do 55 km/h, północno-zachodni, a na wschodzie północno-wschodni. W szczytowych partiach Sudetów dalsze nasilenie wiatru od 50 km/h do 80 km/h, w porywach około 140 km/h. W Tatrach porywy do 60 km/h.

13.09.2024 19:30 - 19:30 14.09.2024 (Piątek/Sobota)

W nocy zachmurzenie duże i całkowite, na wschodzie większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu i zachodzie okresami o natężeniu silnym, na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie przejściowo nawalnym! Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 90 mm, opolskim do 100 mm, śląskim do 80 mm, śląskim do 60 mm, małopolskim do 60 mm, podkarpackim do 35 mm, wielkopolskim i łódzkim do 20 mm. Wysoko w Sudetach opady deszczu ze śniegiem przechodzące w deszcz. Temperatura minimalna od 8°C w kotlinach sudeckich, około 11°C w centrum, do 17°C na Podlasiu. Wiatr umiarkowany, na zachodzie okresami dość silny, w porywach do 60 km/h, na Przedgórzu Sudeckim do 70 km/h, północny, na wschodzie kraju umiarkowany, północno-wschodni. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 160 km/h.

W dzień zachmurzenie duże i całkowite, na północnym wschodzie większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu okresami o natężeniu silnym na Opolszczyźnie, Śląsku i w Małopolsce przejściowo nawalnym! Na wschodzie kraju miejscami burze. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie śląskim i małopolskim do 60 mm, opolskim i podkarpackim do 50 mm, dolnośląskim i świętokrzyskim do 40 mm, łódzkim do 35 mm, w lubelskim do 30 mm. Temperatura maksymalna od 11°C w kotlinach sudeckich, około 18°C w centrum, do 26°C na Podlasiu. Wiatr umiarkowany, okresami dość silny, porywisty, w porywach do 60 km/h, na Przedgórzu Sudeckim i w burzach do 70 km/h, północny, na wschodzie kraju północno-wschodni. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 160 km/h.

Numeryczna prognoza sytuacji meteorologicznej

W związku z przyblokowaniem nad obszarem Polski przemieszczania się niżu prognozowane są duże sumy opadów deszczu w okresie od 12.09.2024 12:00 UTC – 16.09.2024 00:00 UTC (84h), związane z obecnością zachmurzenia warstwowego i konwekcyjnego, obejmujące południowe części województw: dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego i małopolskiego. Do poniedziałku 16.09.2024 do godziny 00:00 UTC (02:00 czasu lokalnego) prognozowane przez modele maksymalne sumy opadów obejmujące rejony zlewni Odry, Nysy oraz Małej Wisły mogą wynieść od 200 do 300 mm. Jeden ze scenariuszy wskazuje również na wysoką sumę opadów obejmującą południową część woj. małopolskiego, wynoszącą 200-300 mm. W środkowych oraz północnych częściach wyżej wymienionych województw prognozuje się wystąpienie opadów deszczu o sumie nieprzekraczającej 100 mm. Ponadto na obszarach województw: lubuskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, łódzkiego i świętokrzyskiego prognozowane jest wystąpienie sum opadów nieprzekraczających 80 mm.

Analiza wyników modeli numerycznych wykorzystywanych w IMGW-PIB wskazuje na następujący przebieg zjawisk:

W czwartek (12 września) strefa opadów przesunie się w kierunku wschodnim oraz zacznie się rozciągać na północ, w kierunku woj. wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, a także pomorskiego. Wyliczenia modeli numerycznych wskazują, że obszarami o największych prognozowanych sumach opadów będą wciąż woj. dolnośląskie i opolskie, z sumą 50 mm do końca dnia (lokalnie do 80 mm).
W piątek (13 września), największe sumy opadów występować będą w dalszym ciągu w woj. dolnośląskim i opolskim (gdzie spadnie kolejne 50-70 mm w ciągu dnia), a także w obrębie woj. śląskiego i małopolskiego. Z upływem dnia opady będą stopniowo się intensyfikować. Strefa opadów o mniejszej intensywności rozciągać się będzie aż do północnych krańców Polski. Sumy opadów z reguły nie będą przekraczać 20-30 mm.

W sobotę (14 września) intensywne opady deszczu obejmą obszary województw: dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego oraz małopolskiego. W tym rejonie prognozuje się wystąpienie sumy dobowej od 50 do 120 mm. Największe sumy spodziewane są w południowych częściach wymienionych województw. Na pozostałym obszarze kraju (poza północno-zachodnią częścią Polski, gdzie opady nie wystąpią lub będą śladowe) prognozuje się wystąpienie sum dobowych od 15 do 50 mm. Względem wcześniejszej aktualizacji wyników modeli (z 11.09.2024, godz. 14:00), strefa najbardziej intensywnych opadów przemieściła się nieznacznie na wschód. W przypadku rozwoju strefy burz i silnych opadów pochodzenia konwekcyjnego, sumy opadów mogą być miejscami większe.

W niedzielę (15.09) intensywne opady deszczu wystąpią głównie w województwach dolnośląskim opolskim i śląskim, gdzie według prognoz maksymalna suma dobowa wyniesie miejscami do 60-70 mm. Opady do 30 mm wystąpią na terenie województw: wielkopolskiego, lubuskiego, zachodniopomorskiego, kujawsko-pomorskiego i pomorskiego. Jeden z modeli wskazuje na możliwość wystąpienia dużych sum opadów deszczu w województwie małopolskim i podkarpackim, gdzie w ciągu doby może miejscami spaść do ok. 50 mm deszczu.

Prezentowany scenariusz prognozowanych zjawisk został opracowany w oparciu o wyliczenia modeli numerycznych: GFS, ECMWF, UM4km oraz COSMO. Należy mieć na uwadze ograniczenia modeli wynikające z zastosowanych różnych schematów parametryzacyjnych procesów mikrofizycznych zachodzących w chmurach, różnych schematów numerycznych oraz siatek obliczeniowych. Obecne prognozy charakteryzują rozbieżności co do położenia niżu, co może być związane z tym, że przebieg zdarzeń będzie mógł się różnić od przedstawionego.

Aktualna sytuacja hydrologiczna

Aktualnie (12.09.2024 r.) na rzekach w Polsce dominują spadki i stabilizacja. Na stacjach hydrologicznych Polsce przeważa strefa wody niskiej (63% wszystkich stacji) i średniej (34%), a na 3% notowana jest strefa stanów wysokich. Nie zanotowano przekroczenia stanu alarmowego na stacjach hydrologicznych w Polsce. Stan ostrzegawczy został przekroczony na 1 stacji hydrologicznej w dorzeczu Odry.

Prognozowana sytuacja hydrologiczna

W okresie 12-16.09.2024 r. w efekcie prognozowanego rozwoju sytuacji meteorologicznej przez cały okres prognostyczny należy spodziewać się bardzo szybkich i niebezpiecznych wzrostów stanów wody- pomimo aktualnie niskich stanów i obwiązujących ostrzeżeń przed suszą hydrologiczną.

Wzrosty stanu wody wraz z przekroczeniem stanów umownych obejmą w szczególności sudeckie dopływy Odry. Zagrożenie powodziowe zaznaczy się tam już 12.09.2024 r. Sytuacja szczególnie niebezpieczna będzie w zlewniach Osobłogi, Nysy Kłodzkiej, górnego Bobru i Kwisy, oraz Oławy, Ślęzy, Bystrzycy i Kaczawy. Od 13.09.2024 r. intensywne opady deszczu będą występowały też w zlewni Małej i Górnej Wisły, co zaznaczy się również w sytuacji hydrologicznej, w szczególności na karpackich dopływach rzeki Wisły. Największe przyrosty stanów wody są prognozowane w okresie 13-16.09.2024 r.

Początkowo zagrożenie występować będzie na mniejszych ciekach i w górnych odcinkach głównych rzek. W wyniku prognozowanych, bardzo intensywnych opadów, szczególnie w obszarach zurbanizowanych wystąpią podtopienia. Istnieje zagrożenie pojawienia się powodzi błyskawicznych.

W dalszych dniach woda powodziowa spływać będzie w dół zlewni, zaznaczając się wzrostami stanu wody i przekroczeniami stanów umownych na głównych rzekach.

Obowiązujące ostrzeżenia

Obowiązujące ostrzeżenia meteorologiczne dotyczą prognozowanych intensywnych opadów deszczu.

Ostrzeżenia 3 stopnia zostały wydane dla woj. dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, małopolskiego obowiązują do 16.09.2024 r. g. 07:00.
Ostrzeżenia 2 stopnia obowiązują w części woj. wielkopolskiego i łódzkiego do 14.09.2024 r. g. 06:00.
Ostrzeżenia 1 stopnia obowiązują w części woj. kujawsko-pomorskiego.

Ostrzeżenia 1 stopnia dotyczące gęstej mgły obowiązują we wschodniej części kraju.

Obowiązują ostrzeżenia hydrologiczne przed wezbraniami 2 i 3 stopnia dla województw: dolnośląskie, opolskie, śląskie, małopolskie, wielkopolskie, łódzkie.

Ponadto część Polski pokryta jest ostrzeżeniami przed suszą hydrologiczną.

Apelujemy o sprawdzanie aktualizowanych prognoz oraz ostrzeżeń meteorologicznych i hydrologicznych na portalach IMGW-PIB: https://meteo.imgw.pl/, https://modele.imgw.pl i https://hydro.imgw.pl/

Opracowanie:
Barbara Wrona (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju) - Synoptyk Kraju,
Agnieszka Prasek (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju) - Synoptyk Ostrzeżeniowy,
Paweł Przygrodzki (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju),
Natalia Pilguj (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Piotr Szuster (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Artur Surowiecki (Centrum Modelowania Meteorologicznego).

Zatwierdzili:
Mariusz Figurski (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Grzegorz Duniec (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju),
Paweł Przygrodzki (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju).