IMGW-PIB: Warunki termiczne i pluwialne w Polsce w maju 2021 roku
TEMPERATURA POWIETRZA
Średnia obszarowa temperatura powietrza w maju 2021 r. wyniosła 12,0°C i była o 1,4°C niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Warunki termiczne w Pasie Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich sklasyfikowano jako chłodne, na obszarze Nizin, Wyżyn oraz Sudetów jako anomalnie chłodne, a w pozostałych regionach jako bardzo chłodne.
Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza w maju 2021 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski
Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., maj 2021 r. plasuje się na 52.-54. pozycji. Był to trzeci najzimniejszy maj w XXI wieku. Najwyższą średnią temperaturą charakteryzował się ten miesiąc w 2018 r. (16,4°C), a najniższą w 1980 r. (9,3)°C. Warto odnotować, że maj 2021 roku był o 1°C cieplejszy od maja 2020 roku.
Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w maju pokazuje, że wartość średniej miesięcznej temperatury powietrza była na całym obszarze Polski dodatnia i nie była niższa od 7°C. Najchłodniejszymi regionami były Sudety i Karpaty, najcieplejszymi – zachodnia i północno-zachodnia część Kotliny Sandomierskiej (średnia miesięczna powyżej 13°C).
Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce w maju, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się granicach od 0,0°C do –3,0°C. Na większości obszaru kraju anomalie wyniosły od –1,0°C do –2,0°C. Najniższe wartości anomalii temperatury (od – 1,0°C do 0,0°C) odnotowano na obszarze od Włodawy do Zamościu i dalej na południowy zachód aż do Rzeszowa oraz w całym pasie Pobrzeży i Wybrzeży.
Najwyższą temperaturę powietrza (30,3°C) odnotowano 11 maja w Słubicach (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Był to najcieplejszy dzień w całej Polsce – jedynie na kilku stacjach położonych w północno-wschodniej części kraju najwyższe wartości temperatury powietrza wystąpiły 12 maja. Najzimniej było na stacji w Łebie, gdzie 1 maja termometr wskazał temperaturę –3,4°C, oraz na Śnieżce (–6,2°C w dniu 3 maja) i Kasprowych Wierchu (–8,0°C w dniu 8 maja). W całej Polsce najniższej wartości temperatury powietrza rejestrowano w dniach 1, 3-4 i 7-9 maja.
Przestrzenny rozkład wartości kwantyla 95% temperatury maksymalnej cechuje niemalże południkowy rozkład – wielkości zmniejszają się z zachodu ku wschodowi (poza Sudetami i Karpatami). Przestrzennym rozkładzie wartości kwantyla 5% temperatury minimalnej jest w dużym stopniu podobny do rozkładu kwantyla 95% dla temperatury maksymalne. Najistotniejsze różnice widoczne są w Pasie Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich i w zachodniej części Pojezierzy. Mapy ryzyka odnośnie zarejestrowanych najniższych i najwyższych wartości temperatury powietrza w maju pokazują, że miniony maj cechował się niezwykle silnym zróżnicowaniem warunków termicznych. Zarówno odnotowane wartości temperatury maksymalnej, jak i minimalnej były na tyle rzadkie, że prawdopodobieństwa wystąpienia wartości wyższych (od zarejestrowanych wartości maksymalnych) oraz niższych (od zarejestrowanych wartości minimalnych) były rzędu 1% i niższe (więcej na klimat.imgw.pl w zakładce Analizy klimatyczne/Ryzyko termiczne).
W maju średnie dobowe wartości temperatury powietrza układały się zasadniczo w pasie pomiędzy kwantylem 10% a średnią dobowych wieloletnich wartości tego elementu. Wyraźnie widoczny jest epizod ciepła w pierwszej połowie drugiej dekady miesiąca (więcej na stronie klimat.imgw.pl w zakładce Analizy klimatyczne/Zmienność).
Temperatura powietrza w maju 2021 r., pomimo silnego ujemnego odchylenia od wartości średniej, nie wpłynęła w istotny sposób na występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 1,85°C.
Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju. Najsilniejszy wzrost temperatury powietrza w maju (blisko 2,3°C) występuje na obszarze Wybrzeży i Pobrzeży, najsłabszy – w Sudetach (1,6°C).
OPADY ATMOSFERYCZNE
Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w maju w Polsce wyniosła 76 mm, co stanowiło 119,5% normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony maj należy zaliczyć do miesięcy wilgotnych.
Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w maju, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1951 r., maj 2021 r. plasuje się na 9. pozycji. Najbardziej zasobny w opady był maj w 2010 r. (ze średnią sumą 145,9 mm), najmniej – w 1980 r. (zaledwie 32,2 mm).
Maj 2021 roku charakteryzował się silnym przestrzennym zróżnicowaniem warunków pluwialnych na obszarze całego kraju. Najniższe opady, o sumach miesięcznych poniżej 50 mm, wystąpiły na północy – w Pasie Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich, od Świnoujścia i Szczecina po wschodni kraniec Pojezierza Słowińskiego, oraz w zachodniej części Pasa Pojezierzy, we wschodniej i centralnej części Wyżyny Lubelskiej i na obszarze pomiędzy Kielcami, Sandomierzem a Kozienicami. Z kolei na obszarze Karpat, w południowej części Podkarpacia oraz okolicach Torunia sumy miesięczne opadów przekraczały 100 mm i dochodziły do 210 mm w Karkonoszach i Kotlinie Kłodzkiej. Opady w maju zawierały się w przedziale 60-170% normy wieloletniej (1991-2020).
Skumulowana liczba dni z opadem (liczona od 1 stycznia) na większości stacji była zgodna z normą, chociaż na niektórych przekraczała ją w granicy do 25%, a na innych była niższa od normy o 10 dni.
