Klimat w Europie 2021: TEMPERATURA

Tegoroczny Międzynarodowy Dzień Ziemi zbiegł się symbolicznie z publikacją The European State of the Climate 2021 (ESOTC 2021) – cyklicznego raportu podsumowującego stan europejskiego klimatu, opracowywanego przez Copernicus Climate Change Service (C3S) na bazie pomiarów satelitarnych i naziemnych. W kolejnych odsłonach będziemy prezentować wyniki dla poszczególnych wskaźników klimatycznych.

Średnia temperatura powietrza w 2021 roku była tylko o 0,15-0,25°C wyższa od średniej z okresu 1991-2020 i o 1,0°C niższa niż w najcieplejszym roku w historii pomiarów, tj. 2020. Niemniej trend ocieplania się klimatu Europy został utrzymany. Najwyższe dodatnie anomalie zanotowano na zachodzie, południu i wschodzie kontynentu, natomiast temperatury poniżej średniej – w środkowej Europie i w Skandynawii.

Charakterystyki sezonowe

Lato 2021 roku było najcieplejszym latem w historii pomiarów, ze średnią temperaturą powietrza o 1,0°C wyższą od średniej z okresu 1991-2020. Z kolei wiosna była chłodniejsza od średniej o 0,4-0,5°C, przy czym należy wspomnieć, że temperatury w tym sezonie były typowymi temperaturami wiosennymi dla okresu 1980-2010. Wiosna 2021 roku była jedną z najchłodniejszych wiosen ostatnich 10 lat.

Zimą i jesienią odnotowano niewielkie anomalie dodatnie, odpowiednio około 0,6°C i 0,15-0,35°C powyżej średniej 1991-2020.

Zimą 2021 roku największe ujemne odchylenia od średniej dla okresu referencyjnego 1991-2020 stwierdzono w północno-wschodniej Europie (z maksimum w północno-zachodniej Rosji, >3°C poniżej średniej). Najcieplej w tym sezonie było w regionie Bałkanów, Grecji, Morza Czarnego i Turcji – tam dodatnie anomalie sięgały ponad 2°C powyżej średniej. W Skandynawii panowały zróżnicowane warunki, a w pozostałych częściach Europy temperatury powietrza były na ogół powyżej średniej.

Wiosna 2021 roku była na znacznej części kontynentu stosunkowo chłodna, z temperaturami do 2°C poniżej średniej. Najwyższe ujemne anomalie odnotowano w Europie Środkowej, co odzwierciedla późne wiosenne przymrozki obserwowane w tej części kontynentu. Nieliczne regiony z temperaturami powyżej średniej to Półwysep Iberyjski i duża część Skandynawii, choć anomalie były stosunkowo niewielkie. Temperatury zacznie powyżej średniej obserwowano w północno-zachodniej Rosji oraz na wschód od Turcji (szczegóły ich opis można znaleźć w dziale zna Dalej na wschód, do Rosji, a także do Turcji i na wschód, temperatury były znacznie powyżej średniej; więcej na ten temat można przeczytać w dziale https://climate.copernicus.eu/esotc/2021/arctic-temperature.

Latem 2021 roku temperatura powietrza w północno-wschodniej Europie były znacznie wyższa od średniej z wielolecia, z największymi anomaliami nad zachodnią Rosją, Finlandią i krajami bałtyckimi. Ciepło było również na Bałkanach, we Włoszech, na Islandii oraz w Wielkiej Brytanii i Irlandii. Temperatury równe średniej lub poniżej średniej notowano we Francji i w Hiszpanii.

Jesień 2021 roku była sezonem o najmniejszym zróżnicowaniu regionalnym, przy czym w większości obszarów Europy notowano temperatury w zakresie od +0,5°C do –0,5°C od średniej z wielolecia 1991-2020. W Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz w regionie rozciągającym się od południowo-zachodniej Norwegii, przez Danię, po Niemcy, obserwowano temperatury wyższe od średniej o 1,5°C.

Więcej w Obserwatorze online: https://obserwator.imgw.pl/klimat-w-europie-2021-temperatura/