Komunikat IMGW-PIB o aktualnej i prognozowanej sytuacji synoptycznej i hydrologicznej

Prognozowana sytuacja meteorologiczna i hydrologiczna w okresie 13-15.09.2024
Termin opracowania: 13.09.2024 godz. 13:00

W ostatnich godzinach układ niskiego ciśnienia przemieścił się nieznacznie znad obszaru Niziny Padańskiej w kierunku północnego Adriatyku i wybrzeży Chorwacji. W kolejnych godzinach niż będzie przemieszczał się na północny wschód, przez rejon wschodnich Alp i Niziny Węgierskiej, a w nocy z piątku na sobotę (13/14.09.2024) dotrze do południowo-wschodniej części Polski, stopniowo się pogłębiając. Trasa przemieszczającego się ośrodka niżowego jest zgodna z torem niżowym Vb wskazanym przez W. Van Bebbera (jego początek znajduje się w rejonie Zatoki Genueńskiej przez co, określany jest mianem “niżu genueńskiego”). Wędrówka niżu jest uwarunkowana położeniem rozległych układów wyżowych na zachodzie i północnym wschodzie kontynentu. Dotarcie niżu nad obszar Europy Środkowej przyczyni się do znacznego zwiększenia gradientu barycznego nad południowo-zachodnią częścią Polski. Sytuacja przyczyni się do wystąpienia silnego wiatru z kierunków północnych.

Mapa synoptyczna z terminu 13.09.2024 00:00 UTC. Źródło: IMGW-PIB.

Opady atmosferyczne w ciągu minionej doby

W ciągu ostatniej doby, strefa opadów atmosferycznych obejmowała obszar od południowo zachodniej Polski aż po Pomorze Wschodnie i Środkowe. Największe sumy opadów wystąpiły w południowej części woj. dolnośląskiego i opolskiego. Najwyższą sumę dobową wynosząca 60,6 mm zanotowano na stacji w Głuchołazach (woj. opolskie). Sumy dobowe przekraczające 50,0 mm wystąpiły również w powiecie kłodzkim. Wyniki modelu RainGRS wskazują, że dobowe sumy opadów osiągające 60 mm mogły dotyczyć znacznych obszarów południowych części woj. opolskiego i w mniejszej mierze woj. dolnośląskiego.

Suma opadów zmierzona na stacjach wraz z nałożonym rozkładem przestrzennym opadów według modelu RainGRS za okres 24 h (12.09.2024 06:00 UTC – 13.09.2024 06:00 UTC)

 

Suma opadów zmierzona na stacjach wraz z nałożonym rozkładem przestrzennym opadów według modelu RainGRS dla południowych części woj. dolnośląskiego i częściowo opolskiego za okres 24 h (12.09.2024 06:00 UTC – 13.09.2024 06:00 UTC).

 

Aktualna sytuacja meteorologiczna

13.09.2024 13:30 - 19:30 13.09.2024 (Piątek)

Po południu i wieczorem na wschodzie kraju zachmurzenie umiarkowane, okresami duże, miejscami przelotne opady deszczu, lokalnie możliwe burze. Na zachodzie i w centrum kraju zachmurzenie całkowite z opadami deszczu, na Dolnym Śląsku i południu Opolszczyzny okresami o natężeniu umiarkowanym i silnym. Wysoko w Karkonoszach opady śniegu stopniowo przechodzące w deszcz ze śniegiem i deszcz. Początkowo przejściowy przyrost pokrywy śnieżnej do 3 cm. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 50 mm, na południu opolskiego do 50 mm, w śląskim do 30 mm, małopolskim do 20 mm. Temperatura maksymalna w zachodniej połowie kraju od 11°C do 16°C, chłodniej w rejonach podgórskich Sudetów od 6°C do 8°C, na pozostałym obszarze od 17°C w centrum do 26°C na Podlasiu. Wiatr przeważnie umiarkowany, w zachodniej połowie kraju okresami porywisty, na Przedgórzu Sudeckim w porywach do 65 km/h, północno-zachodni, a na wschodzie, północno-wschodni. W szczytowych partiach Sudetów wiatr od 70 km/h do 90 km/h, w porywach około 140 km/h. W Tatrach porywy wiatru do 60 km/h.

Prognozowana sytuacja meteorologiczna

13.09.2024 19:30 - 19:30 14.09.2024 (Piątek/Sobota)

W nocy zachmurzenie duże i całkowite, na wschodzie kraju większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu i zachodzie okresami o natężeniu silnym, na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie, Górnym Śląsku i zachodzie Małopolski przejściowo nawalnym! Na południowym wschodzie burze. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 90 mm, opolskim do 90 mm, śląskim 60 mm, małopolskim do 70 mm, podkarpackim do 35 mm, lubuskim do 20 mm, na południu wielkopolskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego i lubelskiego do 15 mm. Temperatura minimalna od 9°C w kotlinach sudeckich, około 12°C w centrum, do 16°C na Podlasiu i Mazurach. Wiatr umiarkowany, na zachodzie okresami dość silny, w porywach do 60 km/h, na Przedgórzu Sudeckim do 70 km/h, północny, na wschodzie kraju słaby i umiarkowany, północny i północno-wschodni. W czasie burz porywy wiatru do 60 km/h. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 140 km/h.

W dzień zachmurzenie duże i całkowite, na północnym wschodzie większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu kraju okresami o natężeniu silnym, na Dolnym Śląsku, Opolszczyźnie, Śląsku i w Małopolsce przejściowo nawalnym! Na południowym wschodzie kraju miejscami burze. Największe sumy opadów prognozowane są w na Dolnym Śląsku a zwłaszcza w Sudetach do 70 mm, w województwie opolskim również do 70 mm, w śląskim i małopolskim do 90 mm, w łódzkim do 50 mm, a w podkarpackim, lubelskim i świętokrzyskim do 40 mm. Temperatura maksymalna od 12°C w kotlinach sudeckich, około 18°C w centrum, do 25°C na Podlasiu. Wiatr umiarkowany, okresami dość silny, w porywach do 60 km/h, na Opolszczyźnie i południu Wielkopolski do 80 km/h, na Przedgórzu Sudeckim do 85 km/h, północny, na wschodzie kraju północno-wschodni. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 140 km/h. Podczas burz porywy wiatru do 70 km/h.

14.09.2024 19:30 - 19:30 15.09.2024 (Sobota/Niedziela)

W nocy zachmurzenie duże i całkowite. Opady deszczu, na południu kraju okresami o natężeniu silnym, a w Kotlinie Kłodzkiej, na Opolszczyźnie, Śląsku i w Małopolsce przejściowo nawalnym! Na wschodzie kraju miejscami burze. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim, opolskim do 80 mm, śląskim i małopolskim do 100 mm, podkarpackim do 40 mm, w świętokrzyskim i łódzkim i na południu mazowieckiego do 35 mm, lubelskim do 20 mm. Wysoko w górach śnieg z deszczem i śnieg. Temperatura minimalna od 11°C do 16°C, w kotlinach górskich 7°C, 9°C. Wiatr umiarkowany, okresami dość silny, porywisty, na południowym zachodzie w porywach do 80 km/h, na wybrzeżu do 60 km/h, z kierunków północnych. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 130 km/h. Podczas burz porywy wiatru do 65 km/h.

W dzień zachmurzenie duże i całkowite, na północnym wschodzie większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu kraju okresami o natężeniu silnym, na Dolnym Śląsku przejściowo nawalnym! Na południowym wschodzie kraju miejscami burze. Największe sumy opadów prognozowane są w na Dolnym Śląsku a zwłaszcza w Sudetach do 70 mm, w województwie opolskim do 30 mm, w śląskim i małopolskim podkarpackim, świętokrzyskim i łódzkim do 20 mm. W szczytowych partiach Tatr opady śniegu przechodzące w śnieg z deszczem. Temperatura maksymalna od 12°C w kotlinach sudeckich, około 20°C w centrum, do 23°C na Podlasiu. Wiatr umiarkowany, okresami dość silny, w porywach do 60 km/h, na Opolszczyźnie i południu Wielkopolski do 80 km/h, na Przedgórzu Sudeckim do 85 km/h, północny, na wschodzie kraju z kierunków wschodnich. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 100 km/h. Podczas burz porywy wiatru do 65 km/h.

Prognozowany przebieg zdarzeń według modeli numerycznych

W związku z obecnością centrum ośrodka niskiego ciśnienia na południu kraju, w okresie 13.09.2024 00:00 UTC – 16.09.2024 00:00 UTC (72 h) wyniki modeli numerycznych wskazują na duże sumy opadów atmosferycznych na południu Polski. Poniżej przedstawiony przebieg zjawisk został opracowany z wykorzystaniem następujących numerycznych modeli pogody: GFS 0.25°, ECMWF 0.1°, COSMO 7 km oraz Alaro 4 km. Scenariusze wskazywane przez wyżej wymienione modele obejmują wystąpienie maksymalnych sum opadów od 250 do 400 mm w zlewni Nysy Kłodzkiej, a w zlewni Małej Wisły od 200 do 350 mm. Na obszarach województw lubuskiego, wielkopolskiego, łódzkiego i lubelskiego prognozowane jest wystąpienie sum opadów nieprzekraczających 80 mm.

Analiza wyników wybranych modeli numerycznych wykorzystywanych w IMGW-PIB wskazuje na następujący przebieg zjawisk:

W piątek (13 września) z upływem dnia opady będą stopniowo się intensyfikować, osiągając największe sumy w woj. dolnośląskim i opolskim, gdzie spadnie 80-100 mm w ciągu doby. Strefa opadów o mniejszej intensywności rozciągać się będzie aż do północnych krańców Polski, gdzie sumy z reguły nie będą przekraczać 20 mm. W godzinach wieczornych (po 20:00 czasu lokalnego) modele wskazują na możliwość występowania wiatru w porywach do 50 km/h na południowym zachodzie kraju. W Sudetach wiatr około 70km/h w porywach do 140 km/h.

Prognozowana dobowa suma opadów na piątek (13.09.2024) wg wyników modeli GFS 0.25°, ECMWF 0.1°, COSMO 7 km i Alaro 4 km.

W sobotę (14 września) intensywne opady deszczu obejmą obszary województw: dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego oraz małopolskiego. W tych obszarach prognozuje się wystąpienie sumy dobowej od 50 do 130 mm (lokalnie więcej), przy czym najwyższe sumy opadów spodziewane są w zlewni Nysy Kłodzkiej i Górnej Wisły. W pozostałym obszarze kraju prognozuje się wystąpienie sum dobowych od 10 do 50 mm. W przypadku rozwoju strefy burz i silnych opadów pochodzenia konwekcyjnego, sumy opadów mogą być miejscami większe. Z uwagi na duży gradient ciśnienia prognozowane są duże prędkości wiatru, szczególnie w południowej części woj. dolnośląskiego, gdzie porywy mogą osiągać 80 km/h, w Sudetach do 140km/h.

Prognozowana dobowa suma opadów na sobotę (14.09.2024) wg wyników modeli GFS 0.25°, ECMWF 0.1°, COSMO 7 km i Alaro 4 km.

W niedzielę (15.09) najwyższe dobowe sumy opadów sięgające miejscami do 60-80 mm mogą wystąpić w woj. dolnośląskim i opolskim. Opady o mniejszej intensywności, wynoszące do 30 mm są prognozowane na terenie województw: wielkopolskiego i lubuskiego. Wyliczenia modeli numerycznych wskazują również na możliwe porywy wiatru osiągające 70 km/h, przy czym porywy sięgające 140 km/h mogą wystąpić w Sudetach.

Prognozowana dobowa suma opadów na niedzielę (15.09.2024) wg wyników modeli GFS 0.25°, ECMWF 0.1° i COSMO 7 km.

Warto zaznaczyć, że grupa modeli (m.in. UM, ICON, GEM) sygnalizuje możliwość wystąpienia dużych sum opadów w sobotę i niedzielę na obszarze woj. śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego, gdzie w ciągu doby może miejscami spaść ponad 130 mm deszczu.

Prezentowany scenariusz prognozowanych zjawisk został opracowany w oparciu o wyliczenia modeli numerycznych. Należy mieć na uwadze ograniczenia modeli wynikające z zastosowanych różnych schematów parametryzacyjnych procesów mikrofizycznych zachodzących w chmurach, różnych schematów numerycznych oraz siatek obliczeniowych. Obecne prognozy charakteryzują rozbieżności co do położenia niżu, co może być związane z tym, że przebieg zdarzeń będzie mógł się różnić od przedstawionego.

Aktualna sytuacja hydrologiczna

Na godz. 06 UTC procentowy udział stacji hydrologicznych w poszczególnych strefach stanów charakterystycznych:
- strefa wody niskiej 53%;
- strefa wody średniej 40%;
- strefa wody wysokiej 7%.

Stan alarmowy został przekroczony na 3 stacji hydrologicznej w dorzeczu Odry.
Stan ostrzegawczy został przekroczony na 10 stacji hydrologicznej w dorzeczu Odry.

Znaczne wzrosty stanów wody wystąpiły głównie w woj. dolnośląskim i opolskim oraz na południu woj. wielkopolskiego i punktowo w woj. śląskim.  Szczególnie duże wzrosty miały miejsce w rejonie Kotliny Kłodzkiej. W Świebodzicach na Pełcznicy wzrost w ciągu ostatniej doby wyniósł 49 cm.

W ciągu ubiegłej doby bardzo intensywne opady deszczu wystąpiły w woj. dolnośląskim, gdzie na wielu stacjach suma dobowa opadu przekroczyła 50 mm. Maksymalna suma opadu za 24 h została zarejestrowana w Głuchołazach (60,4 mm). W woj. opolskim i wielkopolskim sumy dobowe opadu wyniosły ponad 20 mm.

Aktualna sytuacja hydrologiczna 13.09.2024 (09 UTC). Źródło: IMGW-PIB
 
Prognozowana sytuacja hydrologiczna 13-16.09.2024 r.
 
Zlewnia górnej Wisły
W pierwszej dobie prognozy, na Wiśle po Dęblin spodziewana jest stabilizacja bądź wahania związane z pracą urządzeń hydrotechnicznych w strefie wody niskiej lokalnie powyżej Krakowa średniej.
W wyniku prognozowanych opadów deszczu początkowo w ciągu dnia na rzekach położonych na terenie woj. śląskiego i małopolskiego spodziewa są wahania bądź wzrosty w strefie stanów średnich bądź niskich.

Na pozostałych rzekach w zlewni Wisły po Dęblin oraz w zlewni Strwiąża przeważać będą spadki bądź stabilizacja poziomu wody, głównie w strefie wody niskiej bądź średniej, a punktowo w wysokiej.
W godzinach nocnych w wyniku prognozowanych dalszych opadów deszczu obejmujących przeważający obszar osłony, na rzekach w zlewni Wisły po Dęblin oraz w zlewniach Czarnej Orawy i Strwiąża spodziewane są wzrosty poziomu wody w strefie stanów średnich i niskich, lokalnie do strefy stanów wysokich. Największą intensywność zjawisko będzie miało na rzekach położonych w województwach: śląskim i małopolskim (zwłaszcza w jego zachodniej części). Na Małej Wiśle w Jawiszowicach oraz punktowo w zlewniach: Małej Wisły, Przemszy, Soły, Skawy oraz Raby mogą zostać przekroczone stany ostrzegawcze.

Miejscami na rzekach w zlewni Wisły po Dęblin poziom wody może zostać zaburzony pracą urządzeń hydrotechnicznych.

Na Bugu po Krzyczew oraz na jego dopływach notowane będą spadki lub stabilizacja poziomu wody w strefie wody niskiej, lokalnie średniej, a punktowo w zlewni Krzny w
 
Zlewnia dopływów górnej i środkowej Odry

Stany wody na górnej Odrze będą miały tendencję wzrostową w strefie wody wysokiej z możliwością przekroczenia stanu ostrzegawczego w Chałupkach rano 14 września, a w ciągu dnia przekroczenia stanów ostrzegawczych i w końcu alarmowych na kolejnych stacjach hydrologicznych. Największe wzrosty stanów wody spodziewane są w sobotę, a przybór wody przy znacznych przekroczeniach stanów alarmowych utrzyma się prawdopodobnie do niedzieli. Od niedzieli/ poniedziałku spodziewane są stopniowe spadki stanu wody, ciągle jednak w strefie powyżej stanów alarmowych.

Stany wody na Odrze środkowej skanalizowanej również będą wzrastały, początkowo powoli w strefie wody średniej i wysokiej, od niedzieli w strefie powyżej stanów ostrzegawczych. Okresowo większa dynamika wystąpi na Odrze poniżej ujścia Małej Panwi, a zwłaszcza poniżej ujścia Nysy Kłodzkiej, w związku ze zwiększonym zrzutem wody ze zbiorników retencyjnych Turawa i Nysa.

Na Odrze środkowej swobodnie płynącej stany wody będą ulegały wahaniom z tendencją wzrostową w strefie wody średniej, a z końcem okresu w strefie stanów wysokich.

W zlewniach dopływów górnej i środkowej Odry, prognozowane opady deszczu podtrzymają trwającą już tendencję wzrostową stanów wody do przekroczenia najpierw stanów ostrzegawczych, a docelowo alarmowych nawet w znacznym stopniu, szczególnie w zlewniach rzek sudeckich i Przedgórza Sudeckiego, a także dopływów górnej Odry i Wyżyny Śląskiej. Szczególnie dynamiczny wzrost stanów wody prognozowany jest w sobotę i niedzielę. Maksymalnych stanów wody oczekuje się lokalnie już w nocy z soboty na niedzielę, a później w niedzielę i lokalnie w poniedziałek. W zlewniach prawostronnych dopływów Odry środkowej stany wody będą wzrastały początkowo w strefie wody niskiej i średniej, a docelowo do strefy stanów wysokich z przekraczaniem stanów umownych. Przekroczenia stanów alarmowych prognozowane są szczególnie w zlewni Baryczy. Maksymalne stany wody spodziewane są w mniejszych zlewniach od niedzieli/ poniedziałku, a na większych rzekach w całym kolejnym tygodniu.

Aktualny stan wody w rzekach 13.09.2024 r. (09 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 14.09.2024 r. (06 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 14.09.2024 r. (18 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 15.09.2024 r. (06 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 16.09.2024 r. (06 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 17.09.2024 r. (06 UTC)
 
 
 
Obowiązujące ostrzeżenia

Obowiązujące ostrzeżenia meteorologiczne 3 i 2 stopnia dotyczą prognozowanych intensywnych opadów deszczu. Ostrzeżenia 1 stopnia dotyczą możliwości wystąpienia silnego wiatru.  Ostrzeżenia 1 i 2 stopnia dotyczą silnego deszczu z burzami.

Mapy obowiązujących ostrzeżeń meteorologicznych dotyczących intensywnych opadów deszczu. Źródło: IMGW-PIB

 

Mapy obowiązujących ostrzeżeń meteorologicznych dotyczących silnego wiatru. Źródło: IMGW-PIB

 

Mapy obowiązujących ostrzeżeń meteorologicznych dotyczących silnego deszczu z burzami. Źródło: IMGW-PIB

Obowiązują ostrzeżenia hydrologiczne przed wezbraniami 1, 2 i 3 stopnia dla województw: dolnośląskie, opolskie, śląskie, małopolskie, wielkopolskie, łódzkie, zachodnio-pomorskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie.

Ponadto część Polski pokryta jest ostrzeżeniami przed suszą hydrologiczną.

 

Mapa obowiązujących ostrzeżeń hydrologicznych. Źródło: IMGW-PIB

 

Apelujemy o sprawdzanie aktualizowanych prognoz oraz ostrzeżeń meteorologicznych i hydrologicznych na portalach IMGW-PIB: https://meteo.imgw.pl/, https://modele.imgw.pl/  i https://hydro.imgw.pl/

Opracowanie:
Marek Pruchniewicz (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju) - Synoptyk Kraju,
Michał Folwarski (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju) - Synoptyk Ostrzeżeniowy,
Paweł Przygrodzki (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju),
Małgorzata Gori (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju),
Magdalena Korcz (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju),
Natalia Pilguj (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Piotr Szuster (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Artur Surowiecki (Centrum Modelowania Meteorologicznego).

Zatwierdzili:
Mariusz Figurski (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Grzegorz Duniec (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju),
Paweł Przygrodzki (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju).