Komunikat IMGW-PIB o aktualnej i prognozowanej sytuacji synoptycznej i hydrologicznej

Prognozowana sytuacja meteorologiczna i hydrologiczna w okresie 13-16.09.2024
Termin opracowania: 13.09.2024 godz. 22:00

W ostatnich godzinach układ niskiego ciśnienia (którego początek trasy znajdował się w rejonie Zatoki Genueńskiej przez co, określany jest mianem “niżu genueńskiego”), przemieszczał się znad wybrzeża Chorwacji w kierunku Europy Środkowej. O godz. 14:00 centrum układu znajdowało się na pograniczu Słowacji i Węgier. W nocy z piątku na sobotę (13/14.09.2024) pogłębiający się niż dotrze do południowo-wschodniej części Polski. Wędrówka ośrodka niskiego ciśnienia zostanie zablokowana w rejonie Polski w wyniku oddziaływania rozległych układów wyżowych na zachodzie i północnym wschodzie kontynentu. W nocy dojdzie do zwiększenia gradientu barycznego nad południowo-zachodnią częścią Polski, co przyczyni się do wystąpienia silnego wiatru z kierunków północnych.

Mapa synoptyczna z terminu 13.09.2024 12:00 UTC. Źródło: IMGW-PIB.

Opady atmosferyczne w ciągu minionej doby

Minionej doby, strefa opadów atmosferycznych obejmowała rozległy obszar zachodniej, południowo zachodniej oraz częściowo północnej Polski. Największe sumy opadów wystąpiły w południowej części woj. dolnośląskiego i opolskiego. Najwyższe sumy dobowe wynoszące co najmniej 80 mm odnotowano na stacjach: Ołdrzychowice Kłodzkie, Kamienica, Głuchołazy i Międzylesie. Pomiary ze stacji i dane z modelu RainGRS wskazują, że dobowe sumy opadów przekraczające 50 mm dotyczyły znacznych obszarów południowych części woj. opolskiego i woj. dolnośląskiego.

Suma opadów zmierzona na stacjach wraz z nałożonym rozkładem przestrzennym opadów według modelu RainGRS za okres 24 h (12.09.2024 18:00 UTC – 13.09.2024 18:00 UTC).

Suma opadów zmierzona na stacjach wraz z nałożonym rozkładem przestrzennym opadów według modelu RainGRS dla obszaru południowo zachodniej Polski za okres 24 h (12.09.2024 18:00 UTC – 13.09.2024 18:00 UTC).

Aktualna sytuacja meteorologiczna

13.09.2024 19:30 - 19:30 14.09.2024 (Piątek/Sobota)
W nocy zachmurzenie duże i całkowite, na wschodzie kraju większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu i zachodzie okresami o natężeniu silnym, na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie, Górnym Śląsku i zachodzie Małopolski przejściowo nawalnym! Na południowym wschodzie burze. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim do 90 mm, opolskim do 90 mm, śląskim 60 mm, małopolskim do 70 mm, podkarpackim do 35 mm, lubuskim do 20 mm, na południu wielkopolskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego i lubelskiego do 15 mm. Temperatura minimalna od 9°C w kotlinach sudeckich, około 12°C w centrum, do 16°C na Podlasiu i Mazurach. Wiatr umiarkowany, na zachodzie okresami dość silny, w porywach do 60 km/h, na Przedgórzu Sudeckim do 70 km/h, północny, na wschodzie kraju słaby i umiarkowany, północny i północno-wschodni. W czasie burz porywy wiatru do 60 km/h. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 140 km/h.

W dzień zachmurzenie duże i całkowite, na północnym wschodzie większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu kraju okresami o natężeniu silnym, na Dolnym Śląsku, Opolszczyźnie, Śląsku i w Małopolsce przejściowo nawalnym! Na południowym wschodzie kraju miejscami burze. Największe sumy opadów prognozowane są w na Dolnym Śląsku a zwłaszcza w Sudetach do 70 mm, w województwie opolskim również do 70 mm, w śląskim i małopolskim do 90 mm, w łódzkim do 50 mm, a w podkarpackim, lubelskim i świętokrzyskim do 40 mm. Temperatura maksymalna od 12°C w kotlinach sudeckich, około 18°C w centrum, do 25°C na Podlasiu. Wiatr umiarkowany, okresami dość silny, w porywach do 60 km/h, na Opolszczyźnie i południu Wielkopolski do 80 km/h, na Przedgórzu Sudeckim do 85 km/h, północny, na wschodzie kraju północno-wschodni. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 140 km/h. Podczas burz porywy wiatru do 70 km/h.

Prognozowana sytuacja meteorologiczna

14.09.2024 19:30 - 19:30 15.09.2024 (Sobota/Niedziela)
W nocy zachmurzenie duże i całkowite. Opady deszczu, na południu kraju okresami o natężeniu silnym, a w Kotlinie Kłodzkiej, na Opolszczyźnie, Śląsku i w Małopolsce przejściowo nawalnym! Na wschodzie kraju miejscami burze. Największe sumy opadów prognozowane są w województwie dolnośląskim, opolskim do 80 mm, śląskim i małopolskim do 100 mm, podkarpackim do 40 mm, w świętokrzyskim i łódzkim i na południu mazowieckiego do 35 mm, lubelskim do 20 mm. Wysoko w górach śnieg z deszczem i śnieg. Temperatura minimalna od 11°C do 16°C, w kotlinach górskich 7°C, 9°C. Wiatr umiarkowany, okresami dość silny, porywisty, na południowym zachodzie w porywach do 80 km/h, na wybrzeżu do 60 km/h, z kierunków północnych. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 130 km/h. Podczas burz porywy wiatru do 65 km/h.

W dzień zachmurzenie duże i całkowite, na północnym wschodzie większe przejaśnienia. Opady deszczu, na południu kraju okresami o natężeniu silnym, na Dolnym Śląsku przejściowo nawalnym! Na południowym wschodzie kraju miejscami burze. Największe sumy opadów prognozowane są w na Dolnym Śląsku a zwłaszcza w Sudetach do 70 mm, w województwie opolskim do 30 mm, w śląskim i małopolskim podkarpackim, świętokrzyskim i łódzkim do 20 mm. W szczytowych partiach Tatr opady śniegu przechodzące w śnieg z deszczem. Temperatura maksymalna od 12°C w kotlinach sudeckich, około 20°C w centrum, do 23°C na Podlasiu. Wiatr umiarkowany, okresami dość silny, w porywach do 60 km/h, na Opolszczyźnie i południu Wielkopolski do 80 km/h, na Przedgórzu Sudeckim do 85 km/h, północny, na wschodzie kraju z kierunków wschodnich. W szczytowych partiach Sudetów porywy wiatru do 100 km/h. Podczas burz porywy wiatru do 65 km/h.

Prognozowany przebieg zdarzeń według modeli numerycznych

W związku z obecnością centrum ośrodka niskiego ciśnienia na południu kraju, w okresie 13.09.2024 12:00 UTC – 16.09.2024 12:00 UTC (72 h) wyniki modeli numerycznych wskazują na duże sumy opadów atmosferycznych na południu Polski. Poniżej przedstawiony przebieg zjawisk został opracowany z wykorzystaniem następujących numerycznych modeli pogody: ECMWF 0.1°, Alaro 4 km, COSMO 7 km, COSMO 2.8 km i UM 4 km. Scenariusze wskazywane przez wyżej wymienione modele obejmują wystąpienie maksymalnych sum opadów od 250 do 400 mm w zlewni Nysy Kłodzkiej, a w zlewni Małej Wisły od 200 do 350 mm. Na obszarach województw lubuskiego, wielkopolskiego, łódzkiego i lubelskiego prognozowane jest wystąpienie sum opadów nieprzekraczających 80 mm.

Analiza wyników wybranych modeli numerycznych wykorzystywanych w IMGW-PIB wskazuje na następujący przebieg zjawisk:

W piątek i sobotę (13.09 14:00 – 14.09 14:00) intensywne opady deszczu obejmą obszary województw: dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego oraz małopolskiego. W tych obszarach prognozuje się wystąpienie sumy dobowej od 50 do 120 mm (lokalnie więcej), przy czym najwyższe sumy opadów spodziewane w południowych częściach woj. dolnośląskiego oraz woj. opolskim i śląskim. Grupa modeli wskazuje również na możliwość wystąpienia dużych sum opadu w południowej części woj. łódzkiego i woj. świętokrzyskim (30 – 50mm). Z uwagi na duży gradient ciśnienia prognozowane są duże prędkości wiatru, szczególnie w południowej i południowo-zachodniej części kraju, gdzie porywy mogą osiągać 80 km/h, a w szczytowych Sudetów do 120 km/h. W Polsce centralnej, południowej, południowo-wschodniej i wschodniej możliwe burze, którym towarzyszyć będą intensywne opady deszczu, silne porywy wiatru. Nie wyklucza się również wystąpienia kilku trąb powietrznych.

Prognozowana dobowa suma opadów od piątku (13.09.2024) godz. 12 UTC do soboty (14.09.2024) godz. 12 UTC wg wyników modeli ECMWF 0.1°, Alaro 4 km, COSMO 7 km, UM 4 km.

W sobotę i niedzielę (14.09 14:00 – 15.09 14:00), większość modeli numerycznych wskazuje, że najwyższe dobowe sumy opadów sięgające miejscami maksymalnie do 150 mm mogą wystąpić w woj. dolnośląskim i opolskim. Opady o mniejszej intensywności, wynoszące do 30 mm występować będą w pasie od południowego zachodu Polski, przez woj. wielkopolskie, łódzkie, częściowo mazowieckie i lubelskie. Wyliczenia modeli numerycznych wskazują również na możliwe porywy wiatru osiągające 70 km/h, przy czym porywy sięgające 140 km/h mogą wystąpić w wyższych partiach Sudetów. W Polsce centralnej, południowej, południowo-wschodniej i wschodniej możliwe burze, którym towarzyszyć będą intensywne opady deszczu, silne porywy wiatru. Nie wyklucza się również wystąpienia kilku trąb powietrznych, zwłaszcza w sobotę w godzinach popołudniowych i wieczornych.

Prognozowana dobowa suma opadów od soboty (14.09.2024) godz. 12 UTC do niedzieli (15.09.2024) godz. 12 UTC wg wyników modeli ECMWF 0.1°, Alaro 4 km, COSMO 7 km, UM 4 km.

W niedzielę i poniedziałek (15.09 14:00 – 16.09 14:00) modele numeryczne wskazują na dobową sumę opadów 40 – 80 mm w województwie dolnośląskim, południowej części woj. lubuskiego oraz od 10 do 30 mm w pozostałej części Polski południowej i częściowo środkowej. Wyniki modeli numerycznych wykazują również porywy wiatru do 90 km/h w Sudetach i do 70 km/h w Tatrach.

Prognozowana dobowa suma opadów od niedzieli (15.09.2024) godz. 12 UTC do poniedziałku (16.09.2024) godz. 12 UTC wg wyników modeli ECMWF 0.1°, Alaro 4 km, COSMO 7 km, UM 4 km.

Warto zaznaczyć, że grupa modeli (m.in. UM, ICON, GEM) sygnalizuje możliwość wystąpienia dużych sum opadów w sobotę i niedzielę na obszarze woj. śląskiego i małopolskiego, gdzie w ciągu doby może miejscami spaść ponad 120 mm deszczu.

Prognozowana dobowa suma opadów od soboty (14.09.2024) godz. 12 UTC do niedzieli (15.09.2024) godz. 12 UTC wg modelu ICON-EU.

Prezentowany scenariusz prognozowanych zjawisk został opracowany w oparciu o wyliczenia modeli numerycznych. Należy mieć na uwadze ograniczenia modeli wynikające z zastosowanych różnych schematów parametryzacyjnych procesów mikrofizycznych zachodzących w chmurach, różnych schematów numerycznych oraz siatek obliczeniowych. Obecne prognozy charakteryzują się rozbieżnościami, co może być związane z tym, że rzeczywisty przebieg zdarzeń może różnić się w pewnym stopniu od prognozowanego.

Aktualna sytuacja hydrologiczna
Procentowy udział stacji hydrologicznych w poszczególnych strefach stanów charakterystycznych:
- strefa wody niskiej 53%;
- strefa wody średniej 40%;
- strefa wody wysokiej 7%.

Notowane są wzrosty na lewostronnych dopływach Odry. Najtrudniejsza sytuacja jest od rana w rejonie Kotliny Kłodzkiej. W ciągu ostatnich 12 h (stan na 19 UTC) największy przyrost stanu wody zanotowano na stacjach: Świerzawa (Kaczawa) 141 cm, Piechowice (Kamienna) 137 cm, Jelenia Góra (Kamienna) 136 cm, Łomnica (Łomnica) 134 cm, Kałków (Widna) 126 cm.

Stan alarmowy został przekroczony na 19 stacjach hydrologicznych w dorzeczu Odry. Najwyższe przekroczenie stanu alarmowego notowane jest na stacji Głuchołazy (Biała Głuchołaska) 71 cm. Stan ostrzegawczy został przekroczony na 24 stacjach hydrologicznych w dorzeczu Odry.

Aktualna sytuacja hydrologiczna 13.09.2024 (19 UTC). Źródło: IMGW-PIB

Prognozowana sytuacja hydrologiczna z 13-16.09.2024 r.

Zlewnia górnej Wisły

W trakcie najbliższej nocy oraz w sobotę w ciągu dnia na całym obszarze Wisły po Dęblin prognozowane są wzrosty poziomu wody. Zjawisko najintensywniejszy przebieg będzie miało na rzekach województwa śląskiego i małopolskiego, gdzie możliwe są przekroczenia stanów ostrzegawczych, a lokalnie alarmowych.

Na Małej Wiśle przekroczenia stanów umownych spodziewane są już w ciągu dnia w sobotę, na Wiśle poniżej ujścia Przemszy poziom wody będzie się podnosił początkowo w strefie wody średniej a następnie wysokiej. Przekroczenia stanów umownych spodziewane są w dobie kolejnej.

Na rzekach pozostałych województw prognozowane są również wzrosty poziomu wody (także gwałtowne oraz do strefy wody wysokiej), z lokalnymi przekroczeniami stanów ostrzegawczych i punktowo alarmowych.

Zlewnia dopływów górnej i środkowej Odry

Stany wody na górnej Odrze będą miały tendencję wzrostową w strefie wody wysokiej z możliwością przekroczenia stanu ostrzegawczego w Chałupkach rano 14 września, a w ciągu dnia przekroczenia stanów ostrzegawczych i w końcu alarmowych na kolejnych stacjach hydrologicznych. Największe wzrosty stanów wody spodziewane są w sobotę, a przybór wody przy znacznych przekroczeniach stanów alarmowych utrzyma się prawdopodobnie do niedzieli. Od niedzieli/ poniedziałku spodziewane są stopniowe spadki stanu wody, ciągle jednak w strefie powyżej stanów alarmowych.
Stany wody na Odrze środkowej skanalizowanej również będą wzrastały, początkowo powoli w strefie wody średniej i wysokiej, od niedzieli w strefie powyżej stanów ostrzegawczych. Okresowo większa dynamika wystąpi na Odrze poniżej ujścia Małej Panwi, a zwłaszcza poniżej ujścia Nysy Kłodzkiej, w związku ze zwiększonym zrzutem wody ze zbiorników retencyjnych Turawa i Nysa.
Na Odrze środkowej swobodnie płynącej stany wody będą ulegały wahaniom z tendencją wzrostową w strefie wody średniej, a z końcem okresu w strefie stanów wysokich.

W zlewniach dopływów górnej i środkowej Odry, prognozowane opady deszczu podtrzymają trwającą już tendencję wzrostową stanów wody do przekroczenia najpierw stanów ostrzegawczych, a docelowo alarmowych nawet w znacznym stopniu, szczególnie w zlewniach rzek sudeckich i Przedgórza Sudeckiego, a także dopływów górnej Odry i Wyżyny Śląskiej. Szczególnie dynamiczny wzrost stanów wody prognozowany jest w sobotę i niedzielę. Maksymalnych stanów wody oczekuje się lokalnie już w nocy z soboty na niedzielę, a później w niedzielę i lokalnie w poniedziałek. W zlewniach prawostronnych dopływów Odry środkowej stany wody będą wzrastały początkowo w strefie wody niskiej i średniej, a docelowo do strefy stanów wysokich z przekraczaniem stanów umownych. Przekroczenia stanów alarmowych prognozowane są szczególnie w zlewni Baryczy. Maksymalne stany wody spodziewane są w mniejszych zlewniach od niedzieli/ poniedziałku, a na większych rzekach w całym kolejnym tygodniu.

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 14.09.2024 r. (06 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 14.09.2024 r. (18 UTC)
 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 15.09.2024 r. (06 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 16.09.2024 r. (06 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 17.09.2024 r. (06 UTC)

 

Prognozowana sytuacja hydrologiczna 18.09.2024 r. (06 UTC)

Obowiązujące ostrzeżenia

Aktualnie wydane ostrzeżenia meteorologiczne:

• 2 i 3 stopnia dotyczące intensywnych opadów deszczu – woj. dolnośląskie, opolskie, śląskie, małopolskie
• 1 stopnia dotyczące silnego wiatru – woj. dolnośląskie, opolskie, opolskie, śląskie, świętokrzyskie, małopolskie, łódzkie, wielkopolskie
• 1 i 2 stopnia dotyczące silnego deszczu z burzami – woj. podkarpackie, świętokrzyskie, lubelskie, mazowieckie, łódzkie.

Mapa obowiązujących ostrzeżeń meteorologicznych. Źródło: IMGW-PIB

Aktualnie wydane ostrzeżenia hydrologiczne:

• 3° wezbranie z przekroczeniem stanów alarmowych – woj. śląskie, dolnośląskie, opolskie, wielkopolskie, śląskie, małopolskie, łódzkie
• 2° wezbranie z przekroczeniem stanów ostrzegawczych – woj. śląskie, łódzkie, wielkopolskie, zachodniopomorskie
• 1° gwałtowne wzrosty stanów wody – woj. pomorskie, warmińsko-mazurskie

Nadal obowiązują też ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną.

Mapa obowiązujących ostrzeżeń hydrologicznych. Źródło: IMGW-PIB

Apelujemy o sprawdzanie aktualizowanych prognoz oraz ostrzeżeń meteorologicznych i hydrologicznych na portalach IMGW-PIB: https://meteo.imgw.pl/, https://modele.imgw.pl/ i https://hydro.imgw.pl/

Opracowanie:
Marek Pruchniewicz (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju) - Synoptyk Kraju,
Agnieszka Prasek (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju) - Synoptyk Ostrzeżeniowy,
Paweł Przygrodzki (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju),
Małgorzata Gori (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju),
Magdalena Korcz (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju),
Natalia Pilguj (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Piotr Szuster (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Artur Surowiecki (Centrum Modelowania Meteorologicznego).

Zatwierdzili:
Mariusz Figurski (Centrum Modelowania Meteorologicznego),
Grzegorz Duniec (Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju),
Paweł Przygrodzki (Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju).