Odra – rozmowy o przyszłości

13 marca 2024 roku we Wrocławiu odbyła się ponadregionalna debata poświęcona dyskusji nad przyszłością Odry, której organizatorem było środowisko pozarządowe – Fundacja EkoRozwoju. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele organizacji samorządowych i rządowych, w tym Ministerstwa Infrastruktury, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, naukowcy i ekolodzy.

Podczas panelu dyskusyjnego rozmawiano na temat działań wynikających z ustawowego programu rewitalizacji Odry i potrzebnych działań renaturyzacyjnych, zaniechania kontynuowania inwestycji w kontekście rozwoju żeglugi śródlądowej i zmierzania w kierunku poprawy stanu wód, w tym utworzenia nowoczesnego monitoringu jakościowego.

W trakcie debaty prof. Robert Czerniawski, Dyrektor IMGW-PIB, podkreślił, że „… do oceny jakościowej Odry obecnie wykorzystujemy głównie dane niemieckie, stąd kluczowym jest zbudowanie zintegrowanego automatycznego monitoringu stanu polskich rzek. To wyzwanie, które stawia przed sobą IMGW-PIB, jednostka naukowa i ekspercka, której rolą jest monitorowanie, prognozowanie i opiniowanie, czyli dostarczanie narzędzi jednostkom, które podejmują decyzje”. Dyrektor Naczelny w swojej wypowiedzi dotyczącej przyszłości Odry wyraził istotne spostrzeżenie dotyczące równowagi pomiędzy liberalną gospodarką a konserwatywnym podejściem do ochrony przyrody: "Chcemy wprowadzić bardzo liberalną gospodarkę przy bardzo konserwatywnej przyrodzie".

Jego słowa trafnie podkreśliły potrzebę uwzględnienia aspektów ochrony środowiska przy podejmowaniu decyzji dotyczących wykorzystania zasobów wodnych i ochrony obszarów naturalnych.

Dodatkowo, obecność Eksperta ds. renaturyzacji wód powierzchniowych, dr inż. Ilony Biedroń, podkreśliła konieczność przywracania naturalnych funkcji ekosystemów wodnych oraz propagowania działań mających na celu poprawę stanu mokradeł w ujęciu zlewniowym. Jej prezentacja dotyczyła rekomendacji dla Odry i jej dorzecza, wynikających z Krajowego programu renaturyzacji wód powierzchniowych. Ekspert zwróciła uwagę, że okazją na polepszenie stanu Odry są działania renaturyzacyjne, jakie zaplanowano do 2027 roku w 214 jednolitych częściach wód powierzchniowych rzecznych – jednostkach planistycznych ujętych w aktualnym Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Ody. To zarówno szansa dla Odry, ale i wyzwanie dla Wód Polskich oraz interesariuszy 843 gmin, przez które przepływają te rzeki. Podejmowanie działań renaturyzacyjnych zgodnie z najnowszymi wytycznymi powinno odbywać się w myśl zasady współtworzenia (ang. co-creation) – zasady promowanej przez międzynarodowy projekt WaterLANDS poświęcony potrzebie zwiększenia skali renaturyzacji mokradeł w Europie, w którym równolegle pracuje Ilona Biedroń.

Podsumowując, debata poświęcona przyszłości Odry wyraźnie podkreśliła potrzebę harmonijnego rozwoju, uwzględniającego zarówno aspekty gospodarcze, jak i ochronę środowiska naturalnego. Wyzwania związane z zachowaniem równowagi między tymi dwoma obszarami wymagają współpracy wielu sektorów społecznych oraz podejmowania zrównoważonych działań na rzecz dobra wspólnego i trwałości środowiska.

Zapis debaty można obejrzeć na kanale YT: https://www.youtube.com/watch?v=6R-Yk-By8wA.

Zdjęcie pochodzą z archiwum Fundacji EkoRozwoju.