Prognoza wartości maksymalnej temperatury powietrza w dniu 15 sierpnia 2023 roku na tle warunków wieloletnich (1991-2020)
Z analizy danych pomiarowych ze stacji synoptycznych wynika, że tegoroczny sierpień można jak na razie, uznać za miesiąc anomalnie chłodny termicznie, ze średnią obszarową anomalią względem warunków wieloletnich (1991-2020) wynoszącą -1,6°C (stan na 13 VIII 2023). Anomalie w całym kraju mają wartości ujemne, przy czym zarysowuje się wyraźny podział na część zachodnią, gdzie wartości anomalii (in minus) są najwyższe i przekraczają -2°C. Najniższa wartość (-2,7°C) zanotowana została na Śnieżce. Przemieszczając się w kierunku północno-wschodnim wartości anomalii się zmniejszają, jednak nawet w Suwałkach (gdzie odchylenie od wartości wieloletnich jest najmniejsze) ujemna anomalia wynosi -0,2°C.
W ramach prac testowych, zmierzających do uruchomienia w IMGW-PIB służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, podjęto próbę odniesienia prognozowanych na 15 sierpnia warunków termicznych (temperatura maksymalna) na wybranych stacjach synoptycznych do charakterystyk (wartość średnia, kwantyle 5% i 95%) z wielolecia 1991-2020. Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również, tego jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia.
Jeśli spojrzeć na przeciętne (1991-2020) warunki termiczne w połowie sierpnia, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich i podgórskich: Kasprowy Wierch, Śnieżka, Zakopane) powinniśmy spodziewać się temperatury maksymalnej od 21,9°C (Łeba) do 25,3°C (Legnica).
Tymczasem prognozy synoptyczne (z dnia 14.08.2023) na 15 sierpnia wskazują, że wartości temperatury maksymalnej (TMAX) w całym kraju będą wyższe niż przeciętnie. Na 41 stacjach spodziewać się można temperatury maksymalnej równej lub wyższej niż 30°C. Najwyższa wartość TMAX (35°C) wystąpi w Warszawie. Na 45 (92%) stacjach wartości dodatniej anomalii TMAX przekroczą 5°C. Najwyższa anomalia spodziewana jest w Elblągu (+11,4°C). Prognozy synoptyczne wskazują, że na 36 stacjach wartości TMAX przekroczą wartości kwantyla 95% TMAX z wielolecia, przy czym należy zaznaczyć, że na 10 z nich przekroczenie będzie wyższe niż +3°C. Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak wysokie wartości TMAX notowane są na tych stacjach przeciętnie raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 5%).
Porównanie prognozowanych wartości TMAX z modelu ALARO (prognoza z 14.08.2023) z charakterystykami wieloletnimi pozwala stwierdzić, że na terenie całego kraju będziemy mieli do czynienia ze znacznym przekroczeniem wartości oczekiwanych. W północno-wschodniej części kraju spodziewamy się dodatnich anomalii przekraczających +14°C. Analiza prognozy TMAX w odniesieniu do wartości 95% kwantyla z wielolecia, wskazuje, że model ALARO jest nieco mniej konserwatywny niż prognozy synoptyczne i wskazuje, że z wyjątkiem pasa z bezpośredniej bliskości Morza Bałtyckiego, północno-zachodnią oraz lokalnie południową częścią kraju (z różnicami TMAX – Q95TMAX przekraczającymi lokalnie 8°C) możemy spodziewać się wartości TMAX występującej rzadziej niż raz na dwadzieścia lat.