Prognoza wartości maksymalnej temperatury powietrza w dniu 23 marca 2023 roku na tle warunków wieloletnich (1991-2020)
Z analizy danych pomiarowych ze stacji synoptycznych wynika, że tegoroczny marzec można jak na razie, uznać za miesiąc lekko ciepły termicznie, ze średnią obszarową anomalią względem warunków wieloletnich (1991-2020) wynoszącą +0,7°C (stan na 21.03.2023). Na podkreślenie zasługuje fakt, że w całym kraju wartości anomalii nie spadają poniżej zera i jedynie na północnym-zachodzie na kilku stacjach wyniosły dokładnie 0,0°C. Najwyższe wartości, przekraczające +1,5°C, notowane były w południowo-wschodniej części kraju. Najwyższą wartość anomalii zanotowano w Rzeszowie (+1,8°C).
W ramach prac testowych, zmierzających do uruchomienia w IMGW-PIB służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, podjęto próbę odniesienia prognozowanych na 23 marca warunków termicznych (temperatura maksymalna) na wybranych stacjach synoptycznych do charakterystyk (wartość średnia, kwantyle 5% i 95%) z wielolecia 1991-2020. Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również, tego jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia. (Dla wyjaśnienia, wartości kwantyla 95% są przekraczane jedynie w 5% procentach przypadków. W przypadku kwantyla 5% jedynie w 5% przypadków ma wartości niższe).
Jeśli spojrzeć na przeciętnie (1991-2020) warunki termiczne na początku trzeciej dekady marca, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich i podgórskich: Kasprowy Wierch, Śnieżka, Zakopane) powinniśmy spodziewać się temperatury maksymalnej od 6,1°C (Mikołajki) do 9,5°C (Tarnów). Tymczasem prognozy na 23 marca wskazują, że wartości temperatury maksymalnej (TMAX) będą znacznie wyższe niż przeciętnie. Na 20 stacjach spodziewać się można temperatury maksymalnej przekraczającej 15°C. Najwyższa wartość TMAX (18°C) wystąpi w Tarnowie, Raciborzu, Krakowie, Katowicach i Sandomierzu. Na 88% (43) stacji wartości dodatniej anomalii TMAX przekroczą 5°C. Najwyższa anomalia jest spodziewana w Zamościu (+9,7°C). Na 21 stacjach (42%) wartości TMAX przekroczą wartości kwantyla 95% TMAX z wielolecia. Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak wysokie wartości TMAX notowane są na tych stacjach przeciętnie raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 5%).
Porównanie prognozowanych wartości TMAX z modelu ALARO (prognoza z 22.03.2023) z charakterystykami wieloletnimi pozwala stwierdzić, że na terenie całego kraju będziemy mieli do czynienia ze znacznym przekroczeniem wartości oczekiwanych. Na przeważającej części kraju spodziewamy się dodatnich anomalii (powyżej +4°C). Przy czym w południowej części kraju wartości anomalii przekroczą lokalnie +10°C. Analiza prognozy TMAX w odniesieniu do wartości 95% kwantyla z wielolecia, wskazuje, że w południowej części kraju oraz w okolicach Gdańska możemy spodziewać się wartości TMAX występującej rzadziej niż raz na dwadzieścia lat.
Opracowano w Zakładzie Meteorologii, Klimatologii i Ochrony Atmosfery, Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB.
