Prognoza wartości minimalnej temperatury powietrza w dniu 5 kwietnia 2023 roku na tle warunków wieloletnich (1991-2020)

W ramach prac testowych, zmierzających do uruchomienia w IMGW-PIB służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, podjęto próbę odniesienia prognozowanych na 5 kwietnia warunków termicznych (temperatura minimalna) na wybranych stacjach synoptycznych do charakterystyk (wartość średnia, kwantyle 5% i 95%) z wielolecia 1991-2020.

Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również, tego jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia. (Dla wyjaśnienia, wartości kwantyla 95% są przekraczane jedynie w 5% procentach przypadków. W przypadku kwantyla 5% jedynie w 5% przypadków ma wartości niższe).

Jeśli spojrzeć na przeciętne (1991-2020) warunki termiczne na początku kwietnia, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich i podgórskich: Kasprowy Wierch, Śnieżka, Zakopane) powinniśmy spodziewać się temperatury minimalnej od 0,7°C (Suwałki) do 4,0°C (Tarnów). Tymczasem prognozy na 5 kwietnia wskazują, że wartości temperatury minimalnej (TMIN) będą znacznie niższe niż przeciętnie. Na 44 stacjach spodziewać się można temperatury minimalnej poniżej 0°C. Najniższa wartość TMIN (-8°C) wystąpi w Zakopanem (z wyłączeniem Kasprowego Wierchu, gdzie będzie -14°C). Niewiele wyższa TMIN  spodziewana jest w Lesku (-7°C). Na 40  stacjach (82%) wartości anomalii TMIN spadną poniżej -5°C. Najwyższa ujemna anomalia jest spodziewana na Lesku (-9,9°C) oraz na Kasprowym Wierchu (-9,3°C). Na 39 stacjach (79%) wartości TMIN nie przekroczą wartości kwantyla 5% TMIN z wielolecia. Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak niskie wartości TMIN notowane są na tych stacjach przeciętnie raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 95%).

Porównanie prognozowanych wartości TMIN z modelu ALARO (prognoza z 4.04.2023) z charakterystykami wieloletnimi pozwala stwierdzić, że na terenie całego kraju będziemy mieli do czynienia z wartościami znacznie niższymi od wartości oczekiwanych. Na przeważającej części kraju spodziewamy się ujemnych anomalii przekraczających 4°C i jedynie na północnym-zachodzie, na północy oraz na północnym wschodzie kraju wartości będą nieco niższe, jednak i tam prognozowana TMIN będzie niższa niż wartości wieloletnie. Należy podkreślić, że w południowej części kraju wartości anomalii spadną lokalnie poniżej -10°C. Analiza prognozy TMIN w odniesieniu do wartości 5% kwantyla TMIN z wielolecia, wskazuje, że niemalże w całym kraju (z wyłączeniem okolic Szczecina i Świnoujścia oraz północno-wschodniej części kraju) możemy spodziewać się wartości TMIN występującej rzadziej niż raz na dwadzieścia lat.

Opracowano w Zakładzie Meteorologii, Klimatologii i Ochrony Atmosfery, Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB.