Program EW4All priorytetem WMO

19. Światowy Kongres Meteorologiczny za nami. Zgodnie z przewidywaniami, delegaci z krajów członkowskich jednomyślnie przyjęli Rezolucję, ustanawiającą inicjatywę Early Warnings for All (EW4All) najważniejszym zadaniem Planu Strategicznego WMO na lata 2024-2027. W ten sposób Światowa Organizacja Meteorologiczna stała się głównym koordynatorem budowy globalnego systemu ostrzegania.

Ekstremalne zdarzenia pogodowe, klimatyczne i związane z wodą były źródłem ponad 11,5 tys. katastrof zgłoszonych w latach 1970-2021. Spowodowały śmierć nieco ponad 2 milionów osób oraz straty gospodarcze wysokości 4,3 bln USD. I o ile koszty ekonomiczne z dekady na dekady się zwiększają, o tyle dzięki systemom wczesnego ostrzegania i skoordynowanemu zarządzaniu w ciągu ostatniego półwiecza znacznie zmniejszono liczbę ofiar śmiertelnych – z 666 tys. zgonów w latach 1980-1989 do 184 tys. w okresie 2010-2019.

„Systemy wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami odniosły międzynarodowy sukces i uratowały niezliczoną liczbę istnień ludzkich. Są wydajne, opłacalne – zapewniają dziesięciokrotny zwrot z inwestycji – i powszechnie uważa się je za najbardziej dostępne narzędzie adaptacji do zmiany klimatu”. – powiedział prof. Petteri Taalas, Sekretarz Generalny WMO. – „Jednak tylko połowa krajów na świecie dysponuje tego typu systemami, a w małych rozwijających się państwach wyspiarskich (SIDS) oraz krajach najsłabiej rozwiniętych (LDC) i w Afryce ich zasięg jest niewielki. Tymczasem to właśnie w tych regionach liczba ofiar śmiertelnych jest nieproporcjonalnie wysoka”.

Odpowiedzią na te wyzwania jest inicjatywa Early Warnings for All, którą zainicjował w 2022 roku Sekretarz Generalny ONZ António Guterres. Zgodnie z założeniami do 2027 roku powstanie zintegrowany światowy system ostrzegania, który ma zapewnić każdej osobie na Ziemi dostęp do informacji o zagrożeniach pogodowych i klimatycznych. Przyjęty na Kongresie Executive Action Plan – plan wykonawczy inicjatywy EW4All – opiera się na czterech elementach, stanowiących filary systemu wczesnego ostrzegania:
– Filar 1 – Wiedza o ryzyku katastrof;
– Filar 2 – Obserwacje i prognozy;
– Filar 3 – Upowszechnianie i komunikacja;
– Filar 4 – Gotowość i reagowanie.

WMO kieruje wdrażaniem filaru 2 i wspiera filary 1, 3 i 4. W nadchodzących miesiące planuje się zintensyfikowane i skoordynowane działania we współpracy przede wszystkim z 30 krajami szczególnie zagrożonymi, w tym z małymi rozwijającymi się państwami wyspiarskimi i najsłabiej rozwiniętymi.

W Rezolucji Światowego Kongresu Meteorologicznego podkreślono, że inicjatywa EW4All jest w pełni zgodna z misją krajowych służb meteorologicznych i hydrologicznych (NMHS) polegającą na świadczeniu usług meteorologicznych, hydrologicznych i pokrewnych w celu ochrony życia i mienia. W dokumencie zwraca się uwagę na:
– potrzebę zintegrowanego i wielosektorowego podejścia do planowania i wdrażania EW4All;
– rolę rządów krajowych w zakresie prawa własności i zarządzania;
– konieczność koordynacji w celu uniknięcia powielania;
– znaczenie strategiczne partnerstwa, w tym z agencjami rozwojowymi i finansującymi;
– potencjał rozwojowy, w tym mobilizację ekspertów technicznych;
– rolę sektora prywatnego.

Rezolucja dotycząca inicjatywy EW4All zbiega się w czasie z końcem drugiej kadencji Prof. P. Taalasa. 1 stycznia 2024 roku stanowisko Sekretarza Generalnego WMO obejmie pierwszy raz w historii kobieta – Prof. Celeste Saulo z Argentyny. W swoim przemówieniu podkreśliła, że „(…) w czasach, gdy nierówności i zmiany klimatu są największymi globalnymi zagrożeniami, WMO musi przyczynić się do wzmocnienia narodowych służb meteorologicznych i hydrologicznych, aby chronić populacje i gospodarki poszczególnych krajów, zapewniając terminowe i skuteczne usługi oraz systemy wczesnego ostrzegania. Każdy głos i każde stanowisko naszych partnerów będzie wysłuchane, a najsłabsi i najbardziej narażeni potraktowani priorytetowo, tak aby nasze działania były dostosowane do potrzeb i specyfiki każdego z nich. Stojące przed nami wyzwania są ogromne (…) Tylko dzięki wspólnego wysiłkowi możemy stworzyć bezpieczny i zrównoważony świat przyszłości”.