TOGETAIR 2024
W dniach 22-23 kwietnia odbył się w Warszawie kolejny Międzynarodowy Szczyt Klimatyczny TOGETHERFORAIR, pełniący od kilku lat ważną platformę wymiany idei, współpracy oraz inicjowania wspólnych działań wszystkich sektorów kraju – rządu, samorządów, nauki, biznesu, NGO-sów oraz mediów – na rzecz ochrony środowiska oraz stworzenia ambitnej, racjonalnej ekonomicznie polskiej polityki klimatycznej. Szczyt corocznie odbywa się pod Honorowym Patronatem Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz kluczowych dla ekologii ministerstw, a także pod patronatem marszałków województwa, Parlamentu i Komisji Europejskiej oraz ONZ.
Dla IMGW-PIB, instytucji zajmującej się badaniem klimatu i organizacją osłony hydrologiczno-meteorologicznej kraju, TOGETAIR daje szansę spojrzenia na te ważne zagadnienia z całkiem innej perspektywy – a mianowicie firm i organizacji związanych z sektorem ekonomicznym, produkcyjnym oraz usługowym. Jako naukowcy i eksperci zwykle rozważamy ryzyko klimatyczne pod kątem oceny potencjalnych strat wynikających z wystąpienia ekstremalnych zdarzeń meteorologicznych. Tymczasem niezwykle istotnym zagadnienia jest w tym kontekście tzw. ryzyko przejścia, związane z koniecznością adaptacji do prognozowanych warunków, co często wymusza transformację danego przedsiębiorstwa, a nawet całej branży.
Ważnym tematem tegorocznej edycji TOGETAIR było przygotowanie Polski do realizacji zobowiązań wynikających z pakietu Fitfor55, w tym wydatkowania funduszy związanych z pakietem NextGeneration EU oraz środków z Banku Światowego, które mają zwiększyć finansowanie „projektów zielonych” do 45 proc. w skali całego budżetu w kolejnym roku fiskalnym. Kluczowym pytaniem pozostaje jednak – i takie rozważano podczas panelu „NextGenerationEU: nowa jakość UE. Ekologia, Cyfryzacja, Zdrowie, Równość. Bezpieczeństwo” – czy zdążymy te środki wydać, a zwłaszcza wydać je racjonalnie?
Jak definiować „mądre wydawanie”? Poprzez inwestycje i projekty mające na celu „łatanie” obecnych „dziur transformacyjnych” czy raczej ukierunkowane na wyzwania przyszłości? Dobrym przykładem jest tu sektor energetyczny. Wiele samorządów przymierza się do wymiany systemów grzewczych w szkołach. Czy w ramach przyznanych środków wystarczy przejście z ciepłowni węglowej na gazową? A może należało by iść dalej i już planować budowę przyłącza pod przyszłe zasilanie zielonym wodorem? Wielu specjalistów z branży uważa bowiem, że Fundusze z Next GenerationEU powinny zostać wydatkowane przede wszystkim na poszukiwania i większe wykorzystanie nowych i odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym. Ważnym elementem tego procesu jest edukacja i informowanie opinii publicznej o korzyściach różnych rozwiązań oraz wyzwaniach z nimi związanych. Kierując się tymi spostrzeżeniami i koniecznością wspierania krajowej transformacji energetycznej, IMGW-PIB rozpoczyna prace koncepcyjne nad rozbudową Serwisu OZE i udostępnianymi tam produktami i narzędziami.
Adaptacja do zmiany klimatu w istotnym stopniu dotyka również kwestii przystosowania obiektów mieszkaniowych, usługowych i produkcyjnych do funkcjonowania w szerokim i skrajnym zakresie termicznym, co wprost przekłada się na ich bilans energetyczny, o czym dyskutowano na sesji Termomodernizacja i redukcja emisji budynków. Stowarzyszenie Alarm Smogowy szacuje, że gdyby rocznie wymieniano 200 tys. tzw. kopciuchów, to za 4-5 lat udałoby się zredukować o 86 proc. emisję PM 2,5 w okresie grzewczym i tym samym wypełnić postulaty poziomów w UE.
Tablica patronów tegorocznego TOGETAIR potwierdza, że branża budowlana jest realnie zainteresowana tematem zmiany klimatu. To bardzo dobrze, bowiem w skali globalnej aż 38 proc. emisji gazów cieplarnianych jest generowanych właśnie przez ten sektor. Coraz więcej nowych obiektów – choć dotyczy to głównie budynków o najwyższym poziomie certyfikacji, których w Polsce mamy zaledwie 2,5 proc. – stosuje standardy zrównoważonego budownictwa i dąży do zeroemisyjności. Przed branżą długa droga, a to, co można zrobić już teraz, to dostosowywać wykorzystanie zasobów cieplnych i energetycznych do prognozowanych warunków pogodowych.
Jak pokazują przykłady ostatnich dni, wiele osób powinno przestawić sterowanie termostatem z systemu kalendarza na taki oparty na pomiarach termicznych. A przede wszystkim korzystać z ze źródła informacji jakim są prognozy meteorologiczne. Ten postulat nie wybrzmiał jednak na wtorkowej sesji. Warto by został podniesiony w kolejnych edycjach TOGETAIR.
Do ważnych konkluzji prowadziły niezwykle interesujące sesje Homo Deus & Desportare: usługi i technologie w służbie długowieczności i zdrowia ludzi oraz Smart City, usługi, budynki i mieszkania neutralnie klimatyczne. Usługi i technologie powinny być zielone, nowoczesne i „idące w parze z potrzebami środowiska i mieszkańców”. Przemawia za tym fakt, że o długości i jakości naszego życia w zaledwie 15 proc. decydują geny, resztę kształtuje stylu życia i przestrzeń, w której funkcjonujemy. Warto więc inwestować, zwłaszcza wobec zmian środowiskowych i społecznych, których już obecnie doświadczamy.
Szczegółowa relacja ze Szczytu oraz nagrania z debat dostępne na stronie Organizatora: https://togetair.eu/relacja/.
