Upał - prognoza i rekordy

Prognoza meteorologiczna

Wtorek 28.07.2020 – dzień
Zachmurzenie będzie małe i umiarkowane, na zachodzie i północy okresami duże z przelotnym deszczem, a późno po południu na zachodzie z burzami. W czasie burz lokalne opady gradu do 3-4 cm średnicy, porywy wiatru do 90 km/h i opady do około 25 mm. Temperatura maksymalna od 24°C nad morzem, około 31°C w centrum, do 34°C na południowym zachodzie. Wiatr słaby i umiarkowany, południowy i południowo-zachodni.

Wtorek 28.07.2020 – noc
Zachmurzenie na ogół umiarkowane lub duże. Przelotne opady deszczu i burze, zwłaszcza w pasie od Kotliny Kłodzkiej, Śląska i Małopolski, przez Mazowsze, po Podlasie. Prognozowana wysokość opadów do 25 mm, na Śląsku i w Małopolsce do 40 mm. Temperatura minimalna od 13°C na Nizinie Szczecińskiej do 19°C na Podkarpaciu. Wiatr słaby i umiarkowany, zachodni i północno-zachodni, tylko na południowym wschodzie, południowy. W czasie burz porywy wiatru do 85 km/h.

Środa 29.07.2020 dzień i noc.
Zachmurzenie duże z większymi przejaśnieniami, a na zachodzie, w centrum i południu z rozpogodzeniami. Bez opadów na zachodzie, na pozostałym obszarze przelotny deszcz, a na wschodzie i południu burze. W czasie burz możliwe opady do 30 mm oraz grad. Temperatura maksymalna w dzień od 19°C na Pomorzu, około 24°C w centrum, do 27°C na Zamojszczyźnie. W nocy temperatura minimalna od 10°C do 14°C. Wiatr umiarkowany, zachodni i południowo-zachodni. W czasie burz porywy wiatru do 80 km/h.

W dwa ostatnie dni lipca ochłodzi się. W dzień temperatura maksymalna wyniesie od 18°C nad morzem do około 24°C na południu. Na północy okresami możliwe będą przelotne opady deszczu. Na południu sporo rozpogodzeń. Wiać będzie umiarkowany, a na Pomorzu również dość silny i porywisty wiatr z kierunków zachodnich.

Pierwsze dni sierpnia w weekend przyniosą ocieplenie przede wszystkim na południowym zachodzie kraju, tam temperatura wzrośnie do 26-29°C, na ogół będzie też pogodnie, tylko w niedzielę na krańcach zachodnich możliwe burze. Na północnym wschodzie umiarkowanie ciepło, około 21-25°C, będzie nieco więcej chmur, a okresami pojawią się przelotne opady deszczu.

Warunki biometeorologiczne

We wtorek w ciągu dnia, wraz ze wzrostem temperatury powietrza, oczekiwane jest zdecydowane pogorszenie warunków biometeorologicznych w Polsce. W godzinach okołopołudniowych niemal w całym kraju występować będzie umiarkowany, a na południu silny stres gorąca. Upał będzie obciążał układ termoregulacji człowieka; spadek ciśnienia atmosferycznego i utrzymująca się duchota będą wpływać osłabiająco na organizm człowieka. U wielu osób oczekiwane jest pogorszenie kondycji psychofizycznej z objawami senności, znużenia, wydłużenia czasu reakcji i obniżenia efektywności pracy umysłowej.

Prognozowane warunki biometeorologiczne stanowią wskazanie do unikania wysiłku fizycznego na otwartym terenie; aktywność fizyczną na świeżym powietrzu najlepiej zaplanować na godziny poranne. W czasie upału należy ograniczyć pobyt w przestrzeni otwartej, przebywać w miejscach zacienionych i przewiewnych, nosić lekką odzież oraz regularnie uzupełniać zapas wody w organizmie, traconej w procesie wzmożonego pocenia. Szczególną ochroną należy otoczyć dzieci, osoby starsze i chore (szczególnie z dolegliwościami układu krążeniowo-oddechowego), u których procesy odwodnienia i przegrzania organizmu mogą zachodzić bardzo szybko, zagrażając wystąpieniem niebezpiecznego dla zdrowia i życia udaru cieplnego.

Sierpień ciepły, ale burzowy

Wg prognozy długoterminowej IMGW-PIB pod względem temperatury sierpień na zachodzie, południu i w centrum będzie powyżej normy wyliczanej za okres 1981-2010, przy czym przewidywania mówią, że normy te zostaną przekroczone nieznacznie. Na północnym wschodzie sierpień pod względem termicznym będzie w normie. Co to oznacza? Niekoniecznie fale upałów, a jeśli to wyrównaną okresami chłodniejszymi. Pod względem deszczowym dominować będą warunki bliskie normie - zarówno jeśli chodzi o wysokość opadów (50-80 mm/miesiąc), jak i liczbę dni z opadem (przeciętnie 9-14 dni) - należy się zatem liczyć z ryzykiem burz, również tych silniejszych.

Jak postępować w czasie upału?

1. Chroń swój organizm przed przegrzaniem i odwodnieniem.
2. Ogranicz ekspozycję na Słońcu, stosuj odzież - przewiewną, ale kryjącą.
3. Uzupełniaj odpowiednie ilości płynów
4. Schładzaj się chłodnymi, ale nie zimnymi napojami czy kąpielą
5. Korzystaj z klimatyzacji lub wentylacji, ale unikaj skrajnie dużych różnic temperatury   powietrza
6. Unikaj zbędnego wysiłku fizycznego
7. Upewnij się, że Twoje leki/kosmetyki nie będą dodatkowo obciążały organizmu
8. Zadbaj o utrzymanie chłodu w pomieszczeniach w których przebywasz.
9. Jeśli stosujesz klimatyzację - zamknij drzwi i okna.
10. Nigdy, nawet na chwilę nie zostawiaj dzieci i zwierząt w zamkniętym samochodzie.
11. Dbaj o zwierzęta.
12. Zwróć uwagę na innych, czy nie ma w Twoim otoczeniu osób, które potrzebują pomocy.

Co to jest upał i kiedy IMGW-PIB wydaje ostrzeżenia przed upałem?

Upał – pojęcie meteorologiczne opisujące stan pogody, gdy temperatura powietrza na wysokości 2 m nad poziomem gruntu przekracza +30°C.

IMGW-PIB wydaje ostrzeżenia o upale po osiągnięciu bądź przekroczeniu temperatury 30°C. Ostrzenia są wydawane w trzystopniowej skali, według następujących kryteriów.

Stopień 1 zagrożenia:
30°C ≤Tmax ≤34°C i Tmin <18°C, czas trwania zjawiska ≥2 dni
   lub Tmax≥35°C, czas trwania zjawiska minimum 1 dzień bez względu na temp. Min

Stopień 2 zagrożenia:
30°C ≤Tmax≤34°C i Tmin≥18°C, czas trwania zjawiska ≥2 dni

Stopień 3 zagrożenia:
Tmax >34°C, czas trwania zjawiska ≥2 dni
 
Liczba wystawionych ostrzeżeń o upale w ostatnich latach:
2018 – 78 ostrzeżeń
2019 – 141 Ostrzeżeń
2020 – jak do tej pory nie wydano

Rekordy i statystyki

Maksymalna odnotowana temperatura w Polsce to +40.2°C w Prószkowie 29.07.1921.
Co prawda pojawiają się pewne wątpliwości, ponieważ w pobliskim Opolu tego dnia zanotowano „jedynie” 38.0°C. Istnieją też informacje, że klatka była położona na wysokości 1m n.p.g., a nie jak obecnie na 2m n.p.g. Niemniej, rekord ten jest powszechnie uznawany.

W celu porównania dwóch pierwszych dekad XXI wieku z latami wcześniejszymi poniżej zamieszczono zestawienia 10 (lub więcej jeżeli wartości były tożsame) najwyższych zanotowanych wartości maksymalnej dobowej temperatury powietrza (tmax) dla wybranych okresów wieloletnich lub pojedynczych lat. (Tabele z danymi dostępne są w załączonym poniżej komunikacie prasowym IMGW-PIB.)

Do 30 czerwca 2020 r. wystąpiło łącznie 37 dni upalnych na 25 różnych stacjach synoptycznych. Najwyższą temperaturę zanotowano w Słubicach 33,8° C (13.06.2020 r.). Dziś ten rekord 2020 r. może zostać pobity. Jak wynika z danych pomiarowych trend jest wzrastający i można powiedzieć, że z każdym rokiem dni upalnych notujemy coraz więcej.

Zapraszamy również do zapoznania się z ostatnim artykułem w naszym magazynie Obserwator Online, w którym wyjaśniamy na czym polega promieniowanie UV i jak bywa niebezpieczne zwłaszcza w słoneczne upalne dni.
https://obserwator.imgw.pl/uv-niebezpieczny-dar-od-slonca/

F. Daoudi Aissa | Unsplash