Warunki termiczne i pluwialne w polsce w kwietniu 2021 roku

TEMPERATURA POWIETRZA

Średnia obszarowa temperatura powietrza w kwietniu 2021 r. wyniosła 6,0°C i była aż o 2,6°C niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny kwiecień należy zaliczyć do miesięcy ekstremalnie chłodnych.

Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza oraz klasyfikacja termiczna w kwietniu 2021 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski.

Najcieplejszym regionem Polski była zachodnia część Pasa Nizin (średnia obszarowa temperatura 6,6°C), najchłodniejszym zaś Sudety (5,1°C). Warunki termiczne we wszystkich regionach zostały sklasyfikowane jako ekstremalnie chłodne.

Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., kwiecień 2021 r. plasuje się na 61. pozycji. Był to najzimniejszy kwiecień w XXI wieku. Najwyższą średnią temperaturą charakteryzował się ten miesiąc w 2018 r. (12,6°C), a najniższą w 1958 r. (4,3°C).

Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce w kwietniu, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w kwietniu pokazuje, że wartość średniej miesięcznej temperatury powietrza była na całym obszarze Polski dodatnia. Najchłodniejszymi regionami były północna część kraju oraz Sudety i Karpaty. Izotermy układają się zasadniczo równoleżnikowo, co odzwierciedla wpływ wzrastającej insolacji. Niewielkie modyfikacje są związane z oddziaływaniem czynników regionalnych.

Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się granicach od 0,0°C do –4,0°C. Na większości obszaru kraju anomalie wyniosły od –1,0°C do –2,0°C. Najniższe wartości anomalii temperatury (od – 1,0°C do 0,0°C) odnotowano w Zamościu i okolicy.

Najwyższą temperaturę powietrza (23,7°C) odnotowano 1 kwietnia w Tarnowie (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Był to najcieplejszy dzień w centralnej i południowej Polsce. Z kolei na zachodzie i północy kraju najwyższe temperatury odnotowano 11 kwietnia
(21,1°C w Słubicach). Najzimniej było na stacji w Zakopanem, gdzie 9 kwietnia termometr wskazał temperaturę –9,2°C, oraz na Śnieżce (–12,7°C w dniu 6 kwietnia) i Kasprowych Wierchu (–14,8°C w dniu 7 kwietnia). W całej Polsce najniższej wartości temperatury powietrza rejestrowano w okresach 6-9 lub 25-27 kwietnia.

Przestrzenny rozkład wartości kwantyla 95% temperatury maksymalnej pokazuje, że najchłodniejszym regionami w kwietniu były Pas Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich oraz Tatry i Karkonosze, a najcieplejszymi wschodnia część centralnej Polski. Przestrzenny rozkład wartość kwantyla 5% dobowej temperatury minimalnej był znacznie mniej urozmaicony.
W kwietniu średnie dobowe wartości temperatury powietrza układały się zasadniczo w pasie pomiędzy kwantylem 10% a średnią dobowych wieloletnich wartości tego elementu. Wyraźnie widoczny jest epizod chłodu w połowie trzeciej dekady miesiąca (więcej na stronie klimat.imgw.pl w zakładce Analizy klimatyczne/Zmienność).

Temperatura powietrza w kwietniu 2021 r., pomimo silnego ujemnego odchylenia od wartości średniej, nie wpłynęła w istotny sposób na występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 2,5°C.

Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju. Najsilniejszy wzrost temperatury powietrza w kwietniu (blisko 2,7°C) występuje na obszarze Pojezierzy, najsłabszy – w Sudetach (2,1°C).

OPADY ATMOSFERYCZNE

Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w kwietniu w Polsce wyniosła 39,2 mm, co stanowiło 108% normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony kwiecień należy zaliczyć do miesięcy normalnych.
Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1951 r., kwiecień 2021 r. plasuje się na 27. pozycji. Najbardziej zasobny w opady był kwiecień w 1967 r. (ze średnią sumą 51,3 mm), najmniej – w 2009 r. (zaledwie 6,1 mm).

Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w kwietniu, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Kwiecień 2021 roku charakteryzował się silnym przestrzennym zróżnicowaniem warunków pluwialnych na obszarze całego kraju. Najniższe opady, o sumach miesięcznych poniżej 20 mm, wystąpiły na północy – w Pasie Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich. Z kolei na obszarze Karpat i w południowej części Podkarpacia sumy miesięczne opadów przekraczały 110 mm. Opady w kwietniu zawierały się w przedziale 30-170% normy wieloletniej (1991-2020).

Skumulowana liczba dni z opadem (liczona od 1 stycznia) na większości stacji była zgodna z normą, chociaż na niektórych przekraczała ją w granicy do 20%, a na innych była niższa od normy o 7-8 dni.

Występowanie opadów o najwyższych dobowych sumach było istotnie zróżnicowane. W Helu najwyższa wartość dobowej sumy opadów wyniosła 1,9 mm, a prawdopodobieństwo wystąpienia opadu o wyższej wartości sumy dobowej było bliskie 30%. Tymczasem w Nowym Sączu maksymalna dobowa suma opadów wyniosła 24,3 mm, a prawdopodobieństwo jej przekroczenia było rzędu 7%.

Opracowanie: prof Mirosław Miętus. Dane przygotował przez zespół: Danuta Czekierda, Agnieszka Wypych, Anna Chodubska, Michał Marosz, Dawid Biernacik