Warunki termiczne i pluwialne w Polsce w marcu 2021 roku
Tegoroczny marzec należy zaliczyć do miesięcy normalnych termicznie. Najcieplejszym regionem Polski była zachodnia część Pasa Nizin, najchłodniejszymi zaś Podkarpacie, Sudety i Karpaty – tam marzec był miesiącem lekko chłodnym. Pod względem opadowym marzec 2021 należy zaliczyć do miesiecy bardzo suchych.
TEMPERATURA POWIETRZA
Średnia obszarowa temperatura powietrza w marcu 2021 r. wyniosła 3,2°C i była o 0,1°C wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny marzec należy zaliczyć do miesięcy normalnych termicznie. Najcieplejszym regionem Polski była zachodnia część Pasa Nizin (średnia obszarowa temperatura 4,0°C), najchłodniejszymi zaś Podkarpacie, Sudety i Karpaty – tam marzec był miesiącem lekko chłodnym. Zachodnia część Pojezierzy i Nizin była dużo cieplejsza od wschodniej części obu regionów.
Rys. Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza w marcu 2021 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski.
Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., marzec 2021 r. plasuje się na 32. pozycji. Był dwunastym najcieplejszym marcem w XXI wieku. Najwyższą średnią temperaturą charakteryzował się ten miesiąc w 1990 r. (6,5°C), a najniższą – w 1952 r. – aż –2,5°C. Z kolei w XXI w. najchłodniejszy marzec wystąpił w 2013 roku (średnia miesięczna –1,7°C).
Rys. Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce w marcu, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w marcu pokazuje, że wartość średniej miesięcznej temperatury powietrza była dodatnia na większości obszaru Polski (poza najwyższymi partiami Sudetów, Karpat i Bieszczad). Najchłodniejszymi regionami były, podobnie jak w dwóch wcześniejszych miesiącach br., północno-wschodnia część kraju oraz Sudety i Karpaty. Najcieplej z kolei było w okolicach Zielonej Góry.
Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się granicach od –1,5°C do +1,5°C. Na większości obszaru kraju anomalie wyniosły od –1,5°C do +0,5°C.
Najwyższą temperaturę powietrza (23,6°C) odnotowano 31 marca w Słubicach (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Był to najcieplejszy dzień w całej Polsce, poza Środkowym Wybrzeżem – tam najwyższą temperaturę powietrza zrejestrowano 27 marca. Najzimniej było na stacji w Suwałkach, gdzie 10 marca termometr wskazał temperaturę –12,9°C oraz na Śnieżce i Kasprowym Wierchu – 20 marca temperatura spadła tam odpowiednio do –14,9°C i –16,9°C. W całej Polsce najniższej wartości temperatury powietrza rejestrowano w dniach 9-10 oraz 20-21 marca.
Przestrzenny rozkład wartości kwantyla 95% temperatury maksymalnej pokazuje, że najchłodniejszym regionami w marcu była północno-wschodnia i wschodnia Polska oraz Tatry i Karkonosze, a najcieplejszymi południowo-zachodnia i zachodnia część kraju. Przestrzenny rozkład wartość kwantyla 5% dobowej temperatury minimalnej był znacznie bardziej urozmaicony, a gradienty wartości silniejsze.
W marcu średnie dobowe wartości temperatury powietrza układały się zasadniczo w pasie pomiędzy kwantylami 10% a 90% średnich dobowych wieloletnich. Wyraźnie widoczny jest epizod chłodu 20 marca oraz epizody ciepła w dniach 30-31 marca (więcej na stronie klimat.imgw.pl w zakładce Analizy klimatyczne/Zmienność).
Temperatura powietrza w marcu 2021 r. utrwaliła silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski. Tylko od 1951 roku wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 3,0°C.
Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju. Najsilniejszy wzrost temperatury powietrza w marcu (blisko 3,3°C) występuje na obszarze Podkarpacia, najsłabsze – w Sudetach (2,3°C).
OPADY ATMOSFERYCZNE
Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w marcu w Polsce wyniosła 21,6 mm, co stanowiło zaledwie 57% normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony marzec należy zaliczyć do miesięcy bardzo suchych.
Rys. Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w marcu, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Marzec 2021 roku charakteryzował się silnym przestrzennym zróżnicowaniem warunków pluwialnych na obszarze całego kraju. Najniższe opady, o sumach miesięcznych poniżej 10 mm, wystąpiły w Płocku i okolicach oraz na obszarze Sandomierz–Lublin–Zamość i w bezpośrednim ich sąsiedztwie. Z kolei w Lęborku oraz okolicy sumy miesięczne opadów były zbliżone do 60 mm. Opady w marcu zawierały się w przedziale 20-110 % normy wieloletniej (1991-2020).
Skumulowana liczba dni z opadem (liczona od 1 stycznia) na większości stacji była zgodna z normą, chociaż na niektórych przekraczała ją w granicy do 15%, a na innych była niższa od normy o 5-6 dni.
Występowanie opadów o najwyższych dobowych sumach było istotnie zróżnicowane. W Białymstoku najwyższa wartość dobowej sumy opadów wyniosła 2,9 mm, a prawdopodobieństwo wystąpienia opadu o wyższej wartości sumy dobowej było bliskie 40%. Tymczasem w Chojnicach maksymalna dobowa suma opadów wyniosła 10 mm, a prawdopodobieństwo jej przekroczenia było rzędu 12%. Najwyższą dobową sumę opadów zanotowano w marcu (tylko na stacjach synoptycznych) w Lesku
–10,2 mm – a prawdopodobieństwo jej przekroczenia było rzędu 12%.
