ZAGROŻENIA KLIMATYCZNE: Prognoza wartości maksymalnej temperatury powietrza 21 lipca 2022 roku na tle warunków wieloletnich (1991-2020)
Z analizy danych pomiarowych ze stacji synoptycznych wynika, że tegoroczny lipiec można jak na razie (do 19.07), uznać za miesiąc lekko chłodny termicznie, ze średnią anomalią względem warunków wieloletnich (1991-2020) wynoszącą -0,4°C. Należy przy tym podkreślić, że na obszarze kraju zaznacza się niewielkie zróżnicowanie wartości anomalii (amplituda wynosi 1,3°C) z wartościami zbliżonymi do -1.0°C w Polsce środkowej i wschodniej. Dodatnie wartości anomalii notowane są jedynie w na wybrzeżu Bałtyku i w okolicach Zielonej Góry i Wrocławia.
W ramach prac testowych, zmierzających do uruchomienia w IMGW-PIB służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, podjęto próbę odniesienia prognozowanych na 21 lipca warunków termicznych (temperatura maksymalna) na wybranych stacjach synoptycznych do charakterystyk (wartość średnia, kwantyle 5% i 95%) z wielolecia 1991-2020. Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również, tego jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia. (Dla wyjaśnienia, wartości kwantyla 95% są przekraczane jedynie w 5% procentach przypadków. W przypadku kwantyla 5% jedynie w 5% przypadków ma wartości niższe.)
Jeśli spojrzeć na przeciętne (1991-2020) warunki termiczne na początku trzeciej dekady lipca w Polsce, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich: Kasprowy Wierch, Śnieżka) możemy spodziewać się temperatury maksymalnej (TMAX) od 22,0°C (Zakopane) do 26,9°C (Legnica). Tymczasem prognozy na 21 lipca wskazują, że w całej Polsce wartości TMAX będą znacznie wyższe niż przeciętnie (co najmniej o 3°C). Najwyższe wartości (37°C) wystąpią w Lesznie i Kaliszu. Na 83% (41) stacji wartości dodatniej anomalii TMAX przekroczą 6°C, a w Łebie anomalia wyniesie aż 11,7°C. Na 38 stacjach prognozowane wartości TMAX przekroczą wartości kwantyla 95%. Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak wysokie wartości TMAX notowane są na tych stacjach przeciętnie raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 5%).
Porównanie prognozowanych wartości TMAX z modelu ALARO (prognoza z 20.07.2022) z charakterystykami wieloletnimi pozwala stwierdzić, że na terenie całego kraju będziemy mieli do czynienia ze znacznym przekroczeniem wartości oczekiwanych. Na przeważającej części kraju spodziewamy się dodatnich anomalii (powyżej +4°C). Przy czym w zachodniej części kraju wartości anomalii przekroczą lokalnie +12°C, a na północy lokalnie +14°C. Analiza prognozy TMAX w odniesieniu do wartości 95% kwantyla z wielolecia, wskazuje, że niemalże na całym obszarze Polski (z wyłączeniem okolic Suwałk i Zamościa) możemy spodziewać się wartości TMAX występującej rzadziej niż raz na dwadzieścia lat.
Opracowano w Zakładzie Meteorologii, Klimatologii i Ochrony Atmosfery, Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB.
